Tri thức VN
Thứ ba, 04/12/2018
Bữa tối làm việc giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 1/12 đã thảo luận nhiều vấn đề từ tranh chấp thương mại, Bắc Hàn tới Đài Loan, nhưng không hề đề cập tới Biển Đông. Câu hỏi đặt ra là tại sao tranh chấp Biển Đông vốn được cả Mỹ và Trung Quốc quan tâm lại không được hai nhà lãnh đạo đề cập tới?
Sau khi cuộc gặp Trump – Tập bên lề G-20 kết thúc, chính phủ Mỹ và Trung Quốc cơ bản đều tuyên
bố hội nghị giữa phái đoàn cấp cao hai nước là thành công đặc biệt
trong vấn đề thương mại. Mỹ đã đồng ý không nâng thuế quan lên 25% đánh
vào 200 tỷ USD hàng Trung Quốc từ 1/1/2019. Đổi lại, Bắc Kinh đồng ý mua
thêm hàng Mỹ để giảm thậm hụt thương mại song phương, cải cách về mặt
cấu trúc nền kinh tế để giải quyết thực trạng họ đang đánh cắp tài sản
trí tuệ, cưỡng ép chuyển giao công nghệ, trợ cấp ngành công nghiệp và áp đặt nhiều hàng rào phi thuế quan.
Tuy nhiên, tại hội nghị Trump-Tập lần này cả hai đều tránh đề cập tới vấn đề Biển Đông, bất chấp đây là điểm nóng mà cả Washington và Bắc Kinh đều rất coi trọng.
Trong hội nghị Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tháng Mười Một vừa qua, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence thay mặt Tổng thống Donald Trump đã “luận tội”
mạnh mẽ Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông, bắt nạt các nước nhỏ láng
giếng, gây mất ổn định khu vực và ảnh hưởng tới tự do hàng hải quốc tế.
Ngoại
giới đánh giá có hai nguyên nhân chính khiến lãnh đạo hai nước Trung,
Mỹ không đề cập tới Biển Đông trong cuộc gặp bên lề G-20.
Thứ nhất,
quan điểm của Mỹ và Trung Quốc về Biển Đông có khác biệt sâu sắc từ cơ
bản và đó là vấn đề rất khó để hai bên tìm được tiếng nói chung. Trung
Quốc muốn độc chiếm Biển Đông, trong khi Mỹ đề cao “tự do hàng hải” tại vùng biển này.
Nhà
bình luận quân sự Song Zhongping tại Hồng Kông nói với tờ Hoa Nam Buổi
Sáng rằng sự khác biệt giữa Mỹ và Trung Quốc về Biển Đông quá rộng để có
thể vượt qua và hai bên không muốn vấn đề này sẽ ảnh hưởng tới mục tiêu
chính về đàm phán thương mại trong cuộc gặp bên lề G-20.
“Trung
Quốc nhấn mạnh lợi ích hàng hải của họ trong vùng biển này, trong khi
Mỹ nhấn mạnh vào tầm quan trọng của tự do hàng hải. Có những khác biệt
từ những điểm khởi đầu và không thể dễ dàng hòa giải”, ông Song nói.
Thứ hai,
Mỹ không phải là chủ thể trong tranh chấp Biển Đông, trong khi những
quốc gia có tranh chấp vùng biển chiến lược này với Trung Quốc, đặc biệt
là Philippines và Việt Nam gần đây lại không mạnh mẽ trong việc bảo vệ
chủ quyền của mình.
Đặc
biệt, trong chuyến thăm Phillipines hai ngày 20 và 21/11 vừa qua của
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông đã cùng Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ký
bản ghi nhớ cùng khai thác chung Biển Đông. Như vậy, Philippines cho
thấy họ đã thực sự “buông” vấn đề chủ quyền biển đảo để tập trung vào
hợp tác kinh tế với Bắc Kinh.
Ông
Wang Dehua – chuyên gia về các vấn đề Nam và Trung Á của Học viện Khoa
học Xã hội Thượng Hải, Trung Quốc nói với tờ Hoa Nam Buổi Sáng rằng các
bên tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông đã dịu giọng về yêu cầu chủ quyền
của họ, làm nguội tình hình trên vùng biển chiến lược này.
Ông Wang cho hay: “Với
việc quan tâm đến việc tạo ra bầu không khí tốt đẹp cho các cuộc thảo
luận, Trung Quốc không cho rằng họ cần thiết phải đề cập tới vấn đề Biển
Đông; và Mỹ biết họ cũng không được lợi gì khi dấy lên vấn đề đó”.
Trong
khi chủ thể tranh chấp không quyết liệt trong việc thực thi chủ quyền
của mình, làm sao có thể trông chờ vào sự giúp đỡ của các nước khác mà
họ không trực tiếp là bên tranh chấp. Mỹ đang còn nhiều vấn đề cần phải
giải quyết với Trung Quốc như thương mại, Bắc Hàn và Đài Loan nên
Washington tạm thời bỏ qua Biển Đông là điều có thể hiểu được.
Tân Bình
Xem thêm:
- Căng thẳng Biển Đông: Đã đến lúc ĐNÁ phải chọn đứng về Mỹ hay TQ?
- Philippines đã ký thỏa thuận khai thác chung Biển Đông với Trung Quốc
Mỹ đang còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết với Trung Quốc như thương mại, Bắc Hàn và Đài Loan nên Washington tạm thời bỏ qua Biển Đông.
Trả lờiXóaKhi nào Mỹ làm xong những việc đó (thương mại, Bắc Hàn và Đài Loan) và đồng thời TQ xây xong bờ ao Biển Đông thành ao riêng của nhà mình thì Mỹ 'sẽ Biển Đông' đến cùng.
Không đúng. Vấn đề là một khi giải thể Trung Quốc xong là coi như xong cả biển đông
Trả lờiXóaViệc mình,mình chẳng liệu lo
Trả lờiXóaHỏi mình có thể trông nhờ vào ai?