VUA MINH MẠNG ĐĂNG QUANG, BAN ÂN 16 ĐIỀU

Hoàng đế Minh Mạng.

KHI LÊN NGÔI, HOÀNG ĐẾ MINH MẠNG BAN ÂN 16 ĐIỀU

Đọc chiếu lên ngôi của vua Minh Mạng ta thấy vua lên ngôi đã ban ân gồm 16 điều:

1. Nhân dân, ai thiếu tiền thuế sản vật từ năm Gia Long thứ 18 (1819) trở về trước đều không phải đóng nữa

2. Miễn toàn bộ tiền, thóc các loại thuế đinh, thuế điền và thuế sản vật của năm Minh Mạng thứ nhất (1820)

3. Các hoàng đệ được phong tước công đều được cấp thêm lương bổng 500 quan tiền và 500 phương gạo

4. Các hoàng đệ còn nhỏ chưa được phong tước công, đợi 3 năm trưởng thành sẽ do bộ Lễ bàn tâu xin sắc phong

5. Người trong tôn thất mà chưa có quan chức sẽ do bộ Lễ cùng với Tôn Nhơn phủ tra rõ tông phái xa gần rồi tâu lên, cấp thêm tiền, gạo theo thứ bậc

6. Văn võ, quan viên từ tứ phẩm trở lên, ở ngoài từ tam phẩm trở lên đều cho thăng một cấp, đợi nghị định phụng hành

7. Văn võ, quan viên ở Kinh từ ngũ phẩm trở xuống, ở ngoài từ tứ phẩm trở xuống, hiện có lương bổng thực tiền, đều theo lệ tiền và gạo của bản bổng, lại cấp thêm cho một tháng lương nữa

8. Văn võ, quan viên từ tam phẩm trở lên, cha mẹ hiện còn thì theo phẩm, chuẩn cho cáo sắc, nếu chết rồi thì cũng theo phẩm, chuẩn cho phong tặng

9. Con các quan văn võ tam phẩm trở lên, trừ con các công thần Vọng các đều định quan tước, đều cho một con hưởng tập ấm, được vào Quốc Tử Giám học, người nào đã trưởng thành có thể bổ dụng được sẽ cho các đại thần cử, theo tứ tự dẫn tiến, tùy tài mà bổ dụng

10. Trong số quan viên, công thần Vọng các, trừ con cháu trưởng và dòng đích, tuổi đã trưởng thành, đã trao quan chức rồi, còn ai không có con cháu dòng đích mà có con thứ hoặc cháu thứ, sẽ cho cai quản hoặc quan địa phương khai rõ lý lịch, cam kết, giao cho bộ Lễ xét thực chước định cấp cho quan tước hoặc cấp cho tiền và gạo

11. Những công thần đã chết mà không có con cháu thừa tự, đều cho viên cai quản hoặc quan doanh trấn sở tại điều tra rõ về người đó, nếu người vợ vẫn còn và thủ tiết thì đem sự tình báo lên bộ Lễ tâu xin, sẽ cấp cho tiền và gạo để nuôi thân

12. Các bách thần cả nước đều cho bộ Lễ tra rõ xin phong tặng có cấp bậc

13. Quốc Tử Giám trước đã đặt học hiệu, nay đặt thêm nhà, thêm phòng, phát lương cho các sinh viên để tiện đọc sách, tập văn

14. Các trường Hương thí khoa Kỷ Mão (1819) năm Gia Long thứ 18, trừ những người đã trúng tứ trường, tam trường đã được cho làm hạng ngoại tiêu sai rồi, còn những người trúng nhị trường thì cho miễn sưu lính 3 năm, người trúng nhất trường cho miễn sưu lính 2 năm

15. Từ mờ sáng ngày Tết Nguyên đán năm Minh Mạng thứ nhất trở về trước, những người phạm tội quân lưu trở xuống, dù đã kết án hay chưa đều cho tha cả. Còn các tù bị tội chết, có bao nhiêu người đều giao cho bộ Hình tra rõ tội danh nặng nhẹ để tâu lên, xin chỉ khoan giảm có thứ bậc

16. Trộm cướp bất luận nặng hay nhẹ, thủ phạm hay tòng phạm, ai biết sửa lỗi, tự thân đến doanh trấn các thành sở tại thú tội, đều được khoan miễn tội.

Tung Ton (Ảnh và bài st)