LUẬT SƯ TRẦN VŨ HẢI KỂ HÀNH TRÌNH GIẢI OAN HUỲNH VĂN NÉN

Luật sư Trần Vũ Hải kể hành trình giải oan
Huỳnh Văn Nén
 

Thanh Niên Online
09:47 AM - 02/12/2015 
.

Sau 17 năm trời được tự do thực sự, ông Nén không kìm được xúc động và đã khóc 

ngay tại cổng trại tạm giam - Ảnh: Quế Hà

Giải oan cho Huỳnh Văn Nén là một hành trình bền bĩ nhưng không dừng bước của chính ông Nguyễn Thận (Chủ tịch TT.Tân Minh, H.Hàm Tân, Bình Thuận), mẹ con Nguyễn Phúc Thành, gia đình Huỳnh Văn Nén và không thể thiếu các luật sư.

TIN LIÊN QUAN:
Người tù oan Huỳnh Văn Nén lạ lẫm với đời thường
Vụ án Huỳnh Văn Nén cho thấy sự vô cảm, tắc trách
Điều tra viên trong vụ Huỳnh Văn Nén nói gì?
Kỳ án Huỳnh Văn Nén 2 lần bị oan sai
Chính thức đình chỉ điều tra đối với ông Huỳnh Văn Nén sau 17 năm tù oan
 

8 luật sư (LS) đồng hành cùng vụ án ở những thế hệ khác nhau, gồm: LS Phạm Hồng Hải (từng chủ nhiệm Đoàn LS Hà Nội-nay đang bị bệnh), LS Trần Vũ Hải, LS Bùi Đức Trường, LS Phạm Công Út, LS Nguyễn Quynh, LS Lê Minh Nhân, LS Trần Văn Đạt, LS Bùi Quang Nghiêm.

Xuất phát điểm từ vụ án “vườn điều”

LS Trần Vũ Hải cho hay, năm 2004 nhóm luật sư của ông trong đó có LS Phạm Hồng Hải hình thành ra dự án "Vì công lý". Đọc được dự án này trên mạng, ông Nguyễn Thận và một nhà báo đã tìm đến dự án với mong muốn được kêu oan cho 7 bị cáo là những người thân thích trong vụ án giết người tại xã Tân Minh, huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận vào năm 1993, nạn nhân là bà Dương Thị Mỹ (gọi tắt là vụ án Vườn điều), trong đó có Huỳnh Văn Nén. Đây cũng chính là vụ án đầu tiên của nhóm dự án Vì công lý.
.

Phó Chánh án TAND tỉnh Bình Thuận Hoan hướng dẫn ông Nén làm giấy yêu cầu 

bồi thường oan sai - Ảnh: Quế Hà.
.

Qua trao đổi và đọc hồ sơ ban đầu, 2 LS Trần Vũ Hải và Phạm Hồng Hải nhất trí nhận vụ án Vườn điều. Thời điểm xét xử sơ thẩm lần 2 cũng là lúc 2 LS này tham gia, tiến hành gặp gỡ các bị can. Đặc biệt, khi tiếp xúc với Huỳnh Văn Nén, chính ông Nén đã thốt lên “LS ơi, em cũng bị oan trong vụ án giết người, cướp tài sản của bà Nguyễn Thị Bông”.

Bàn về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những người tiến hành tố tụng làm oan sai đối với ông Nén, LS Trần Vũ Hải nêu: “Theo luật thì thời hiệu xử lý hình sự đã hết (thời hiệu là 15 năm-PV). Tuy nhiên, các LS chúng tôi và gia đình ông Nén không đặt nặng vấn đề truy cứu đến cùng này. Ông Huỳnh Văn Truyện (bố ông Nén-PV) cũng đã thể hiện mong muốn “thôi, chuyện nào đã qua thì cho qua” khi tâm sự báo giới khiến tôi ngẫm nghĩ chính những con người trong cuộc họ đã mở lòng thì không lý gì chúng ta không mở lòng. Điều tôi mong muốn là buổi xin lỗi sắp tới của các cơ quan tố tụng làm oan không chỉ là đại diện của tòa án, Công an tỉnh Bình Thuận, chính Huỳnh Văn Nén và gia đình của ông xứng đáng được nhận lời xin lỗi từ nguyên Điều tra viên Cao Văn Hùng hay bất cứ người liên quan nào khác đã gây nỗi đau day dẵng 17 năm với họ”.

Qua tìm hiểu, được biết Nén bị kết án chung thân trong vụ án bà Bông vào năm 2000. Từ vụ án này, ông Huỳnh Văn Nén khai đã cùng 6 người trong gia đình tham gia đánh ghen, giết bà Mỹ. Từ đó, 6 bị cáo trong vụ án Vườn điều bị bắt và xét xử.

Tìm hiểu kỹ hồ sơ, LS Trần Vũ Hải nói với Huỳnh Văn Nén rằng “cứ yên tâm, vụ án Vườn điều đang được giải quyết. Rằng vụ bà Bông các LS sẽ giúp nhưng phải đến thời điểm thích hợp”.
Trở lại vụ án Vườn điều, cả hai cấp sơ thẩm, phúc thẩm ông Huỳnh Văn Nén đều khai bị điều tra viên mớm cung, bức cung nhục hình. Đồng thời, với vụ giết bà Nguyễn Thị Bông, ông Nén cũng bị mớm cung, dọa rằng nếu không khai ra vụ án Vườn điều thì sẽ bị tử hình vụ bà Bông, nên buộc ông Nén phải khai theo.

Vụ án Vườn điều sau nhiều lần xét xử thì cuối năm 2005, hồ sơ được giao cho Bộ Công an điều tra, từ đây vụ án được đình chỉ vì không có chứng cứ xác định 7 người bị khởi tố, truy tố, xét xử phạm tội. Các cơ quan pháp luật cũng đã xin lỗi công khai, bồi thường cho những người bị hàm oan trên, riêng ông Huỳnh Văn Nén phải chờ vì ông đang thi hành án tù chung thân trong vụ án giết bà Nguyễn Thị Bông.

Đoạn đường công lý bị cắt ngang

Hoàn thành vụ Vườn điều vào năm 2005, LS Trần Vũ Hải và Phạm Hồng Hải tiếp tục nhận vụ án ông Nén bị buộc tội giết bà Nguyễn Thị Bông. 

Tuy nhiên, do ông Nén kháng cáo quá muộn, bản án sơ thẩm vụ này đã có hiệu lực. Hồ sơ ban đầu, cả 2 LS nói chỉ biết được “mặt mũi” của cáo trạng, bản án và đơn tố cáo của Nguyễn Phúc Thành (đang thụ lý tội “gây rối trật tự công cộng tại trại giam Sông Cái) với nội dung “…người giết bà Bông không phải là dượng Sáu (tức ông Huỳnh Văn Nén-PV) mà là người khác. 
.

Ông Huỳnh Văn Nén kí vào biên bản bàn giao Quyết định đình chỉ điều tra bị can

Ảnh: Quế Hà.

.

2 LS thừa nhận hồ sơ vụ án thời điểm này quá mỏng manh nhưng với lá đơn tố cáo của Nguyễn Phúc Thành từ trại giam Sông Cái gửi ra, là động lực, là niềm tin để một lần nữa 2 ông tin tưởng Huỳnh Văn Nén oan sai.

“Tháng 6.2006, tôi nhận trách nhiệm đến gặp Viện phó Viện KSND Tối cao… trình bày về vụ án thông qua những tài liệu đang có. Còn LS Phạm Hồng Hải đến TAND tối cao để nói rằng vụ án chưa đủ chứng cứ để kết tội Huỳnh Văn Nén. Nhận đơn, các vị lãnh đạo đều cho biết sẽ ghi nhận các ý kiến và làm rõ. Về chờ không thấy hồi âm, năm 2007 một lần nữa chúng tôi quay vòng đi gặp, trình bày, yêu cầu nhưng vẫn bặt âm vô tín”, LS Trần Vũ Hải kể.

Một diễn biến khác ở vụ án Vườn điều, năm 2004, trong quá trình tranh luận kêu oan cho ông Huỳnh Văn Nén tại các phiên tòa, vì cho rằng 3 LS Trần Vũ Hải, Phạm Hồng Hải, Bùi Đức Trường đã có đã lập luận và dùng những lời lẽ mang tính kích động, làm cho dư luận hiểu sai về các cơ quan tiến hành tố tụng và hoài nghi về quá trình xét xử của Tòa án, xúc phạm đến uy tín của cơ quan tiến hành tố tụng, xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của điều tra viên… nên ông Cao Văn Hùng cùng 3 cơ quan tiến hành tố tụng tại tỉnh Bình Thuận có đơn kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý 3 LS trên về mặt đạo đức hành nghề lẫn trách nhiệm hình sự.

Sau đó, cũng vì một số lý do cá nhân và LS Phạm Hồng Hải bị tai biến nặng, không tiếp tục đeo đuổi vụ án nhưng 2 LS vẫn theo dõi việc ông Nguyễn Thận và cha Huỳnh Văn Nén hàng năm đều có đơn gửi đến Quốc hội, TAND tối cao, Viện KSND tối cao thúc đẩy giải quyết vụ án.

“Bất ngờ, năm 2013 có vụ án Nguyễn Thanh Chấn xảy ra, nhận định đây là cơ hội ‘mở’ lại vụ án nên tôi trao đổi lại với ông Nguyễn Thận, LS Phạm Hồng Hải (lúc đấy đang nằm viện) phải khởi động lại vụ án này”, LS Trần Vũ Hải chia sẻ trong niềm vui. 

Và chiến thuật của LS Trần Vũ Hải cũng thay đổi, ông không đơn độc đi nộp đơn mà cùng ông Nguyễn Thận, bố Huỳnh Văn Nén trực tiếp ra Hà Nội kêu oan với lá thư tố cáo của Nguyễn Phúc Thành. “Và cùng với những con người không biết mệt mỏi này, chúng tôi một lần nữa gửi đơn thư đến các tòa soạn báo, thuyết phục họ, vì công lý, cùng chúng tôi kêu oan cho Huỳnh Văn Nén”, LS Trần Vũ Hải kể tiếp.
.

Ông Huỳnh Văn Nén được khám mắt ngay sau khi ra khỏi trại giam - Ảnh: Quế Hà

 .

Cứ thế, những con người này miệt mài viết đơn, gửi đơn, trình bày, đề nghị các cơ quan cấp T.Ư phải đặc biệt chú trọng đến vụ án vì 10 năm họ vẫn giữ vững niềm tin ấy.

Rồi một ngày “có công mài sắt có ngày nên kim” khi các ông nghe tin Viện KSND tối cao thành lập đoàn đến tỉnh Bình Thuận gặp, làm việc trực tiếp với ông Nguyễn Thận, Nguyễn Phúc Thành, gia đình Huỳnh Văn Nén… Và tháng 10.2014, vụ án được hủy điều lại. 

Thời điểm này, LS Phạm Hồng Hải vì sức khỏe nên không tham gia trực tiếp được, LS Bùi Đức Trường (hiện công tác tại doanh nghiệp nên không có thời gian tham gia) nên LS Trần Vũ Hải bàn với ông Nguyễn Thận mở rộng LS, cần bổ sung lực lược đủ các LS để tham dự tất cả các buổi hỏi cung của Huỳnh Văn Nén tại tỉnh Bình Thuận, gồm các LS Trần Văn Đạt, Lê Minh Nhân, Phạm Công Út, Nguyễn Quynh. 

Vụ án sau đó được các LS tiếp tục yêu cầu khẩn cấp đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ bị can đối với ông Nén. Khi đơn yêu cầu khẩn cấp này được công bố trên báo chí, mạng cùng yêu cầu làm rõ vụ án của bà Lê Thị Nga, thì vụ án được đình chỉ điều tra bị can.

Cả một hành trình tham gia, đã giải oan cho ông Nén ở cả hai vụ án, nhưng LS Trần Vũ Hải vẫn phải thừa nhận rằng, có lúc ông nản, tưởng bỏ giữa chừng “nếu không vì có vụ án Nguyễn Thanh Chấn, không vì sự quyết tâm của ông Nguyễn Thận, gia đình Nén thì tôi đã thực sự gục ngã. Chính bản thân tôi nhận thấy chưa thực sự làm tròn hết trách nhiệm của mình”, LS Hải tâm sự.

Phan Thương

.