GẦN 50 NGÀN LAO ĐỘNG VN TẠI THÁI LAN CÓ NGUY CƠ BỊ TRỤC XUẤT

Gần 50 ngàn lao động VN tại Thái Lan 

có nguy cơ bị trục xuất

Xuân Nguyên, thông tín viên RFA
RFA 2015-09-12

. 

Người lao động làm thủ tục xuất nhập cảnh tại cửa khẩu Lào - Thái Lan.

Những người Việt Nam đang lao động ‘chui’ tại Thái Lan có nguy cơ bị trục xuất về nước. Lý do vì chính phủ Thái Lan không cho những người nước ngoài đang cư trú tại Thái được đi gia hạn Visa du lịch tại các cửa khẩu như lâu nay. Nguyên nhân nào dẫn đến qui định được áp dụng kể từ ngày hôm nay 12 tháng 9 như thế?

Nguyên nhân việc siết chặt cửa khẩu

Giới chức Thái Lan đã tổ chức cuộc họp và đưa ra quyết định siết chặt tất cả các cửa khẩu quốc tế trên cả nước Thái. Quyết định đạt được sau khi một trong những nghi can trong vụ đánh bom tại Bangkok, Thái Lan hôm tối ngày 17/8/2015 thú nhận rằng anh đã hối lộ nhân viên tại cửa khẩu tỉnh Sa Kaeo để vào Thái Lan một cách bất hợp pháp.

Trong một báo cáo mới đây trình cho thủ tướng Thái Lan, chỉ huy cảnh sát Thái Lan Somyot Poompanmoung, nêu ra tình trạng cảnh sát di trú nhận tiền để gia hạn hộ chiếu một cách bất hợp pháp. Hoạt động này được nêu lên rất rõ qua 6 tiêu cực của cảnh sát di trú tại các cửa khẩu quốc tế. Ông cũng yêu cầu thủ tướng phải xử lý những tiêu cực này.

Cửa khẩu đó họ nói rằng do vụ đánh bom ở Bangkok, cái người đánh bom đã đi qua cửa khẩu bằng cách hối lộ tiền, nên cảnh sát nghiêm cấm các cửa khẩu, những người nước ngoài sẽ phải trở về nước trước rồi sau đó mới được sang lại.

-Anh Bảo

Anh Bảo, một người chuyên làm dịch vụ để đưa những người Việt Nam lao động tại Thái Lan đi gia hạn hộ chiếu tại các cửa khẩu quốc tế Thái giáp ranh với Cambodia, anh chia sẻ về việc bị cảnh sát di trú tại các cửa khẩu không cho những người Việt Nam gia hạn hộ chiếu, việc này chính thức áp dụng từ ngày 12/9/2015. Anh chia sẻ về nguyên nhân:

“Từ hồi trước đến giờ vẫn đi bình thường, nhưng bắt đầu từ ngày mai, các cửa khẩu sẽ không đóng dấu hộ chiếu nữa.

Cửa khẩu đó họ nói rằng do vụ đánh bom ở Bangkok, cái người đánh bom đã đi qua cửa khẩu bằng cách hối lộ tiền, nên cảnh sát nghiêm cấm các cửa khẩu, những người nước ngoài sẽ phải trở về nước trước rồi sau đó mới được sang lại.”

Theo con số thông kê không chính thức từ chính phủ Thái Lan, hiện nay có khoảng 50.000 người Việt Nam đang lao động bất hợp pháp tại đây. Và theo chia sẻ của anh Bảo mỗi ngày có khoảng 1.000 người Việt Nam đang sẽ trở thành những người cư trú bất hợp pháp vì không được đi gia hạn hộ chiếu. Anh bảo nói thêm:

“Bắt đầu từ ngày mai, những người mới đi gia hạn hộ chiếu về thì còn được một tháng, nếu mà đã đi cách đây một tháng thì ngày mai hộ chiếu của họ sẽ hết hạn.

Tính ra mỗi ngày có khoảng 1.000 người đi gia hạn hộ chiếu.”

Khó khăn cho người lao động

Trong tình trạng hiện nay, những người Việt Nam đang lao động bất hợp pháp tại Thái Lan sẽ gặp phải vô vàn khó khăn, họ có thể bị cảnh sát bắt bất cứ lúc nào. Họ có thể bị bắt và bị truy tố với hai tội danh lao động bất hợp pháp và cư trú bất hợp pháp tại Thái Lan.

Quầy làm thủ tục xuất nhập cảnh tại cửa khẩu Thái Lan. Courtesy photo.

Linh mục An Tôn Lê Đức – thuộc dòng Ngôi Lời, người đang giúp đỡ cho những người lao động Việt Nam tại Thái, Linh mục Lê Đức nói:

“Trước đây, nếu mà người lao động có hộ chiếu sống nhưng mà làm việc thì họ chỉ mang một tội ‘làm việc bất hợp pháp’ và thường thường thì họ chỉ bị bắt khi họ đang làm việc. Còn nếu họ có hộ chiếu chết thì họ sẽ mang hai tội, thứ nhất là làm việc bất hợp pháp và thứ hai là lưu trú tại Thái Lan bất hợp pháp.

Cho nên nếu có hộ chiếu sống mà anh không làm việc, anh đi lại ngoài đường thì vẫn được gọi là người hợp pháp, và mình chỉ bị bắt khi mình đang làm việc. Nhưng mà nếu hộ chiếu chết rồi mà mình đi lòng vòng ngoài đường thì mình cũng có thể bị bắt cho dù mình không làm việc.”

Linh mục An Tôn Lê Đức cho biết thêm về một thực tế lâu nay:

“Nếu mà người cảnh sát bắt người bất hợp pháp với lý do là ‘muốn thi hành luật pháp’ thì người đó sẽ đưa người bị bắt đến sở di trú, rồi sau đó lập biên bản, rồi chờ ra tòa, hoặc vào tù.

Còn nếu người cảnh sát đó chỉ muốn lợi dụng cơ hội để kiếm tiền người Việt Nam thì ‘đôi khi’ họ sẽ nhận hối lộ trên đường phố rồi sau đó thả cho người Việt Nam đi và xem như không có chuyện gì xảy ra.”
Tuy vậy nếu mang hộ chiếu chết những người lao động tại Việt Nam có thể sẽ bị cảnh sát Thái bắt giam, bị trục xuất về nước và rất khó để quay lại Thái Lan.

Chị Phượng, một người lao động bất hợp pháp tại Thái Lan chia sẻ:

“Công an bắt được thì có thể ngồi tù, nếu mà về Việt Nam làm hộ chiếu để sang Thái thì cũng không sang được.”

 
Cơ hội làm việc tại Thái Lan là rất ít

Việc không được đi gian hạn hộ chiếu tại các cửa khẩu đã bị ngưng, và chưa có bất kỳ thông tin nào về việc các cửa khẩu này tiếp tục chấp nhận việc gia hạn hộ chiếu cho người lao động nước ngoài tại Thái Lan.

Anh Bảo buồn bã nói:

“Họ cho về đã, nhưng họ chưa nói thời gian nào sẽ mở lại, cái này thiệt thòi cho người Việt Nam mình lắm. Người Hà Tĩnh, Nghệ An và Thanh Hóa ở bên này rất nhiều.”

Linh mục An Tôn Lê Đức chia sẻ thêm về việc Thái Lan và Việt Nam đang đàm phán về việc đăng ký lao động cho công nhân Việt Nam. Tuy nhiên sự kiện này đã bị hoãn lại vào ngày 1/9/2015 vừa qua:

“Theo những gì được biết, chính phủ Thái Lan và chính phủ Việt Nam vẫn đang còn trong quá trình đàm phán và cân nhắc những điều kiện. Vừa rồi, đáng ra là ngày 1/9/2015 sẽ được đăng ký lao động, nhưng những điều kiện bên Thái Lan đưa ra nó hơi khắt khe và hạn hẹp cho nên bên Việt Nam không có thuận lợi cho những công nhân Việt Nam nên đã yêu cầu chính quyền Thái Lan cân nhắc lại. Và bên Thái Lan quyết định sẽ hoãn lại ngày 1/9/2015 và không cho đăng ký lao động. Đến bây giờ thì họ vẫn chưa thông báo đến khi nào sẽ cho đăng ký lao động.”

Theo nguồn tin không chính thức, nếu chính phủ Thái Lan và Việt Nam ký kết hợp tác lao động, thì người Việt Nam sẽ có hai cách để làm giấy phép lao động. Thời gian đầu sẽ cho phép những người đã đến Thái Lan với hộ chiếu hợp pháp và những người chưa đến Thái Lan cũng được đăng ký giấy phép lao động.

Tuy nhiên, thủ tục làm giấy phép lao động như thế nào thì vẫn chưa được tiết lộ và thời gian nào thì được làm vẫn đang là dấu hỏi lớn cho gần 50.000 công nhân Việt Nam đang lao động tại Thái Lan. Và hiện tại, 50.000 công nhân Việt Nam đang phải đối mặt với nguy cơ bị trục xuất về nước bất cư lúc nào.