GS. NGUYỄN MINH THUYẾT: ĐÂY LÀ TIN QUÁ SỐC!

GS.TS Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội nói về việc 80 giáo viên ở Yên Bình đột ngột bị cắt biên chế:

Quan tham hại dân nghèo! 

(Kienthuc.net.vn) - 80 giáo viên ở Yên Bình (Yên Bái) bỗng dưng bị cắt biên chế do "quan tham" ăn tiền, rồi nhận thừa cả mấy trăm giáo viên... Đây là tin quá sốc.

Trái đạo lý và pháp lý

Ông nghĩ thế nào về sự việc 80 giáo viên ở Yên Bình đột ngột bị cắt biên chế?

Tin đó làm tôi rất sốc. Tôi không thể nghĩ được ở một huyện miền núi có thể sa thải một lúc 80 giáo viên. Đáng lẽ ở những vùng như thế thì phải động viên người ta làm việc tốt hơn nhưng chính quyền lại làm việc ngược đời là đưa họ ra khỏi biên chế không có lý do thuyết phục.

Thừa thì cắt, điều đó theo lý lẽ của lãnh đạo huyện này chắc cũng là bình thường?

Nhưng có thật huyện Yên Bình và tỉnh Yên Bái thừa giáo viên không? Thực ra biên chế của mình hiện nay, nhất là ngành giáo dục, nhiều khi phân bổ không đúng đâu. Những chỉ tiêu hành chính rất máy móc. Ví dụ, Bộ GD&ĐT quy định mỗi lớp không quá 35 học sinh nhưng trên thực tế, đa số lớp là 50 - 60 học sinh.

Ở miền núi có thể lớp học không đông như vậy, nhưng lại có những lớp ghép ba bốn khối với nhau - em lớp 1, em lớp 3, em lớp 4. Những lớp đông, lớp ghép như vậy cũng chỉ bố trí một biên chế giáo viên có hợp lý không? Nhưng dù biên chế có thừa cũng không thể đối xử với con người như thế được, huống chi đây là những nhà giáo.

Dư luận bất bình với quyết định này!

Đó là quyết định thiếu tình người. Chưa kể nhiều trường hợp để được đi dạy học đã buộc phải đút lót cho quan chức, giờ lại bị đuổi khỏi ngành thì xử sự như vậy rất là vô đạo đức. Về pháp luật mà nói, cũng không có căn cứ nào để thải loại một lúc 80 giáo viên cả.

Lãnh đạo huyện coi đó là hành động để "sửa sai", ông đánh giá thế nào về giải pháp "sửa sai" này?

Ai sai thì người đó phải chịu trách nhiệm. Không thể bắt giáo viên phải gánh chịu cái sai của lãnh đạo. 

Không ai ký biên nhận khi ăn tiền cả!

Theo điều tra ban đầu thì lý do để thải loại 80 giáo viên là có những khuất tất trong việc nhận biên chế. Điều này theo ông có khó hiểu không?

Nếu có khuất tất thì trước hết những người đã nhận tiền của giáo viên để "nhét" họ vào các trường phải chịu trách nhiệm. Dư luận nói rất nhiều về chạy việc chạy chức chạy quyền rồi. Nhưng các cấp quản lý luôn nói không có bằng chứng. Vậy những trường hợp này có phải bằng chứng không? Khi đã có tố cáo của người liên quan thì chính quyền phải vào cuộc làm rõ.

Và theo thông tin đến thời điểm hiện tại thì ông chủ tịch huyện tai tiếng nhất trong vụ này thì chuyển lên đảm trách cương vị phó trưởng ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng tỉnh.

Tôi sửng sốt khi nghe thông tin trong phóng sự rằng phần lớn những người bị giáo viên tố cáo đều đã được thăng chức. Cần phải làm rõ sự thực như thế nào để xử lý thích đáng.

Nhưng theo luật, người đưa hối lộ cũng bị xử lý. Những giáo viên này cũng vi phạm pháp luật?

Đúng vậy. Nhưng sẽ phải xem xét hoàn cảnh cụ thể. Ở đời, không ai tự nguyện đưa tiền cho người khác cả, trừ bố mẹ đưa tiền cho con. Trong trường hợp người đưa hối lộ đứng ra tố cáo thì họ sẽ được xem xét để giảm mức hình phạt.

Được biết có những người phải bán trâu, bán ruộng, bán thóc để có 40 - 50 triệu đồng chạy việc. Vì vậy, có ý kiến cho rằng họ đáng thương hơn là đáng trách?

Dù đáng thương thì theo quy định của Bộ luật Hình sự người đưa hối lộ cũng vi phạm pháp luật rồi. Tốt nhất là hãy tố cáo kẻ ăn hối lộ để được khoan hồng.

Giả sử không có bằng chứng thì liệu có xử lý được không?

Tôi nghĩ là lãnh đạo quyết tâm, cơ quan thanh tra, điều tra quyết tâm thì làm được. Thông thường, chẳng mấy ai ăn hối lộ lại ký biên nhận. Nhưng hãy thử hỏi xem vì sao mà ông quan nọ quan kia cố "ấn" những giáo viên này xuống trường dù trường đã có đủ biên chế? Bằng chứng ở đó chứ ở đâu! Áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan thanh tra, điều tra còn nắm được những chi tiết như người ta đưa tiền cho ai, lúc nào, ở đâu, người đưa tiền mô tả nhà cửa, phòng trong phòng ngoài thế nào... để đấu tranh với quan tham. Nhiều người cùng tố cáo thì dễ tìm ra thôi. Nhưng nói thật là giao cho cơ quan cấp tỉnh thanh tra, điều tra mấy ông quan tỉnh thì khó lắm.

Qua sự việc này có lẽ sẽ có người nghĩ rằng: Quan tham làm hại dân nghèo. Ông có nghĩ vậy không?

Quan tham nào chả hại dân. Dân càng nghèo thì càng bị hại nặng hơn.

Ngành nào cũng thế thôi!

Câu chuyện "chạy công chức" có phổ biến trong ngành giáo dục?

Theo quan sát của tôi thì nó phổ biến trong tất cả các ngành. Nhìn chung bây giờ làm cái gì cũng phải tiền. Nó thành tập quán xã hội mất rồi. Tập quán ấy đã đẩy người đi tìm việc đến chỗ phải hối lộ. Trách họ một phần, trách những quan tham  mấy phần. Nếu quan chức đứng đắn, nhất định không nhận thì ai hối lộ cho được!

Ở góc độ công luận, nếu những giáo viên này bị xử lý thì sẽ là một sự chua xót!

Bản thân tôi cũng thấy áp dụng hình phạt với họ thì bất nhẫn. Vì bất đắc dĩ mà họ phải làm thế. Mất tiền, họ được cái công việc chẳng đáng gì, với mức lương bèo bọt. Nếu là tôi thì chắc là tôi sẽ gom tiền mở cửa hàng kinh doanh tạp hóa để sống còn hơn là làm việc đó.

Nhưng như thế sẽ phí công học hành của mình?

Biết làm thế nào? Còn hơn là mất cả chì lẫn chài như những giáo viên ở Yên Bình. Mình tự tạo ra sự nghiệp của mình có phải hơn không?

Nhưng trong ngành giáo dục, số biên chế hiện nay là quá ít so với số sinh viên sư phạm ra trường  hàng năm. Nhiều cử nhân đi làm xe ôm, lái taxi, bán hàng thuê...

Không chỉ ngành sư phạm mà nhiều ngành khác cũng thế thôi. Thực tế chỉ có khoảng 20% sinh viên ra trường là kiếm được việc làm đúng nghề được đào tạo. Cử nhân tốt nghiệp ngành kỹ thuật bây giờ cũng đi bán mỳ tôm... Đó là vấn đề xã hội rồi.

Bước đường cùng họ mới tố cáo

Theo ông thì vì sao mãi đến khi bị đuổi, số giáo viên này mới dám tố cáo?

Họ chẳng dại gì gây sự khi đã có việc làm. Nhất là khi người nhận tiền lại đang có chức có quyền, nắm sinh mạng chính trị của họ. Giờ đến bước đường cùng rồi, của đau con xót thì họ mới phẫn nộ mà nói thôi. Đó là tâm lý bình thường của con người.

Vậy để làm một cuộc thanh lọc cán bộ, chỉ mặt người từng ăn hối lộ có dễ không?

Tôi tin là nếu các cơ quan chống tham nhũng vận động người dân tố cáo và cam kết bảo vệ họ thì có thể tìm ra rất nhiều vụ. Nhưng vấn đề là các cơ quan phòng chống tham nhũng có quyết tâm làm không.

Theo quy định thì khi nào giáo viên bị sa thải?

Thường thì phải phạm lỗi rất nghiêm trọng, thường là về đạo đức, về kỷ luật thì mới bị sa thải. Ít có giáo viên phải ra khỏi ngành vì chuyên môn yếu lắm.

Liệu có khả năng nào 80 giáo viên này được trở lại biên chế?

Tôi tin là 80 giáo viên này phải được trở lại biên chế.

Quay lại để bị trù dập?

Nếu những tố cáo của giáo viên được chứng minh thì liệu những người ăn tiền của họ có còn "ghế" không mà trù dập họ?

Xin cảm ơn ông!

Công đoàn giáo dục không thể bỏ mặc anh chị em trong hoàn cảnh này. Ngoài công đoàn, còn có đoàn thanh niên, hội phụ nữ... sao không thấy đoàn thể nào lên tiếng? Chính quyền huyện Yên Bình và tỉnh Yên Bái cũng phải có lời giải thích và có biện pháp giải quyết tình trạng này, chứ không thể phớt lờ dư luận, báo chí được.

  Tô Hội (Thực hiện) -  Nguồn: Kiến thức.net