Thứ Hai, 18 tháng 7, 2011

NGUYỄN HUỆ CHI: CHÚNG TÔI LẠI ĐI BIỂU TÌNH

Chúng tôi lại đi biểu tình 
Nguyễn Huệ Chi
.
clip_image002
Bắt đầu cuộc biểu tình. Ảnh: HC
Phải rồi, biểu tình là lương tâm của tất cả chúng ta, những ai còn dòng máu Việt ở trong người. Chính vì sức vẫy gọi thiêng liêng ấy mà Chủ nhật sáng nay 17-7-2011, những khuôn mặt rất quen thuộc, Phạm Duy Hiển, Nguyễn Quang A, vợ chồng GS TS Nguyễn Đông Yên, TS Đỗ Xuân Thọ, TS Nguyễn Hồng Kiên, Đỗ Minh Tuấn, Thùy Linh, Nguyễn Xuân Diện, Phạm Viết Đào, Trần Kim Anh, Trần Nhương, Nguyễn Trọng Tạo, ông già kéo đàn Viollon... và vô số người Hà Nội khác nữa, chúng tôi lại có mặt ở 36 Điện Biên Phủ, cùng dàn thành hàng ngang kéo đến trước quán café Cột Cờ để cùng nhau đi sang Công viên Lê Nin. “Thật là khí thế, vì mới sáng sớm đã có đến 100 người từ khắp mọi nẻo dồn về đây rồi” – một bạn không rõ tên bỗng reo lên một câu như thế làm ai nấy hởi lòng. Anh ta nói thêm: “Công an không đàn áp chúng ta anh em ơi, họ đã “trở về” với dân, hoan hô!!!”.
clip_image004
Bắt đầu hành tiến. Ảnh: HC

Nhưng đó chỉ là mơ ước của chúng tôi thôi. Mơ ước hão! Từ con đường Hùng Vương đang tiến thong thả đến phía Cột Cờ thì một thay đổi kỳ lạ bỗng bày ra trước mắt, có thể nói là thay đổi đột biến: Lực lượng cảnh sát cơ động, cảnh sát áo xanh, cảnh sát thường phục, dân vệ đeo băng đỏ... từ đâu đã đổ đến nườm nượp, đông không tưởng tượng được, đông gấp bội người biểu tình. Họ làm gì đây nhỉ? Câu trả lời có ngay lập tức. Mấy chiếc xe bus từ phía ngã năm Điện Biên Phủ, Trần Phú, Lê Duẩn cũng bất thần trờ tới và dừng lại sát lề đường. Ai nấy chưa kịp hiểu gì thì cả đoàn biểu tình đang rải rác chưa kịp tập hợp lại thành một khối đã bị xé lẻ ngay ra thành nhiều nhóm nhỏ trên dọc quãng đường Điện Biên Phủ này, và lần lượt... ba tốp đi đầu bị công an ập tới hốt lên 3 xe bus rồi phóng vù đi liền về phía Mỹ Đình, sau giây phút chớp nhoáng diễn ra quang cảnh lộn xộn đạp người ngã lăn và tóm lấy chân tay người kéo đi như lắc võng để nhét lên xe không khác gì tình trạng kẹp người ngang hông ở Sài Gòn hôm 3-7-2011. Quang cảnh diễn ra chớp nhoáng và trắng trợn trước mắt mọi người. Không một ai không bần thần ngơ ngác.
.
clip_image005
Bắt ngay người lên xe bus. Ảnh: Nguyễn Trọng Tạo
clip_image006
Bắt ngay người lên xe bus. Ảnh: NG gửi qua Ba Sàm.
clip_image008
Những bức ảnh này tại Hà Nội sáng 17-7-2011 là sự bổ sung tuyệt diệu cho bức ảnh sáng 3-7-2011 tại Sài Gòn. Cả mấy bức ảnh sẽ đi vào lịch sử cuộc đấu tranh kiên cường chống cướp nước và bán nước của toàn dân tộc.
clip_image010
Những bức ảnh này tại Hà Nội sáng 17-7-2011 là sự bổ sung tuyệt diệu cho bức ảnh sáng 3-7-2011 tại Sài Gòn. Cả mấy bức sẽ đi vào lịch sử cuộc đấu tranh kiên cường chống cướp nước và bán nước của toàn dân tộc.
Nhiều tiếng nói truyền đến tai chúng tôi: “Ít nhất đã có 50 người bị đẩy lên xe”. Một tiếng khác: “Em Phương (Nguyễn Văn Phương, thanh niên đọc tuyên ngôn trước Nhà Hát Lớn hôm 3-7-2011) bị thộp mất rồi!”. Lại một tiếng nói khác: “Chị Bình (Nguyễn Nguyên Bình, con gái lão tướng Nguyễn Trọng Vĩnh) cũng bị nhét lên xe nữa!”. Lại một tiếng nói thêm: “Vợ chồng GS Nguyễn Đông Yên, TS Đỗ Xuân Thọ và Blog Gốc Sậy TS Nguyễn Hồng Kiên cũng bị đẩy tuốt lên xe tất. Họ không kiềng ai hết!”. Những tiếng kêu thắt nghẹt lấy tim chúng tôi. Mặt đăm chiêu, chúng tôi... chờ đến lượt mình.
Tất nhiên là chúng tôi vẫn cứ đi về phía trước, cho dù số lượng còn lại đâu chỉ khoảng 70 người. Nhưng cả phía trước lẫn phía sau chúng tôi những áo xanh cứt ngựa bâu lại đông đặc, dùi cui lăm lăm. Họ áp sát lấy chúng tôi khiến cả đoàn dồn cục lại, và họ ngang nhiên dùng tay đẩy vào lưng. Cả tôi và anh Phạm Quang Hiển khựng người vì những cú đẩy, trong khi anh Nguyễn Quang A cao lớn hơn đứng phía trước nên vẫn không việc gì, ngoảnh lại nhìn chúng tôi xem có sao không. Nhiều tiếng nói cất lên sau lưng: “Các bác đi khỏi đây cho, nơi này cấm tụ tập. Đi lên trước kia kìa!”. Anh Hiển quay cả người lại mặt đỏ bừng cất giọng từ tốn nhưng tiếng anh sang sảng khác hẳn thường ngày: “Sao lại cấm? Đây là chỗ vui chơi, đi lại của dân, sao lại cấm? Ai dám cấm chúng tôi?”.
.
clip_image012
Cảnh sát cơ động bắt đầu áp sát Đoàn còn lại. Ảnh: HC
Những khuôn mặt lạnh lùng bất động trơ trơ trước câu hỏi của anh. Một anh khác đứng gần bên anh cất tiếng nói liền theo: “Có biết các bác đi đây là vì cái gì không? Các cháu có biết Tổ quốc đang trong mối họa hiểm nghèo không?”. Cũng có những khuôn mặt dịu xuống và có tiếng nói khẽ: “Biết rồi, nhưng đây là nhiệm vụ! Các bác về ngay đi cho! Mọi việc đã có Nhà nước với Nhà nước”. Anh Hiển chỉ vào một cậu áo xanh cứt ngựa đứng sát sau lưng mình: “Đẹp trai thế kia mà đi đẩy các ông già không biết ngượng! Chính các cháu mới phải về chứ sao các bác đi cứu nguy đất nước lại phải về? Các bác cũng là người Nhà nước chứ đâu phải bá vơ!”. Cuộc đối thoại chỉ trong một giây ngắn ngủi và trong cái giây phút rất ngắn ấy tôi thoáng thấy phía sau mình một vài ánh mắt của lương tâm như đang thức dậy. Khoảng cách ngột ngạt giữa cảnh sát và người biểu tình có cảm giác được giãn ra... Nhưng đấy chỉ là một giây phút của trí óc giàu tưởng tượng mà thôi. Từ một xe cảnh sát có loa ở đâu đã kịp chạy tới phát lên một tiếng nói oang oang: “Lực lượng cơ động đâu, làm nhiệm vụ giải tán người ngay lập tức! Mọi người hãy rời khỏi chỗ này!”. Thế là hết. Tiếng loa là cả một sức ép vô hình mà thật hữu hiệu làm cho chút ánh sáng trong những đôi mắt công cụ vụt tắt. Chúng tôi bị những cú hích mạnh hơn hẳn trước. Một kẻ mặc thường phục vừa góp tay đẩy chúng tôi vừa nói lớn: “Đi ngay đi! Tụ tập đông người chỉ phá rối!”. Cái cách hò hét của kẻ thiếu văn hóa này đã làm trào lên cả một cơn giận trong đoàn người đang bị xô đẩy. Người ta nhao nhao lên: “Nói bậy bạ rồi! Ai phá rối ở đây? Ê, ai phá rối sao không xấu mặt? Hãy xin lỗi ngay đi!”. “Hãy xin lỗi ngay đi!”. Kẻ vừa phát ra tiếng nói ngu xuẩn kia lặng thinh trước những tiếng phản ứng tức giận và hình như chuồn mất. Nhưng tình hình thì vẫn không khá hơn chút nào bởi chiếc xe cảnh sát cất tiếng nói mệnh lệnh vẫn theo sát chúng tôi và vẫn một giọng quyền uy như cũ, mỗi tiếng của nó là một dấu hiệu thôi thúc đối với đám người chức năng đông đặc phía sau chúng tôi: “Lệnh cho cảnh sát cơ động vào cuộc giải tán người ngay”. Tôi lảo đảo cả người vì một bàn tay nắm lấy vai đẩy chúi mình đi. Kịp nhìn sang bên, tôi thấy anh Hiển đang co người sau một cú đẩy tương tự, anh liền ngồi tựa vào hàng rào Café Cột Cờ không đi nữa.
.
clip_image014
Nguyễn Quang A đang sẵn sàng chờ một cú đẩy. Ảnh: HC

Một người đứng bên cạnh anh có hàm râu quai nón trắng và bộ tóc cua lởm chởm trắng liền nói lớn: “Ông GS này bị đau chân không đi được nữa rồi”. Nói xong anh ta liền ngồi xuống ghé lưng để anh bíu lấy vai. Tôi đang hốt hoảng nhìn vào chân Hiển xem anh bị thương thế nào thì bỗng lại thấy Hiển gượng đứng lên và cố bước đi thật thẳng, ngang hàng với mình, mặt bừng bừng một nỗi uất nghẹn nào đấy không phát ra được. Nguyễn Quang A nháy mắt với tôi lặng lẽ không nói một câu.
.
clip_image016
Người tình nguyện cõng GS Phạm Duy Hiển. Ảnh: HC

Cứ đùn đẩy như thế mà rồi cả đoàn cũng đi qua trước Văn phòng LS Cù Huy Hà Vũ lúc nào không hay, cũng không hiểu sao mấy chiếc xe bus nữa đã ghé lại mấy lần rồi mà chúng tôi vẫn chưa bị hốt lên xe. Chỉ khi LS Nguyễn Thị Dương Hà đứng bên đường vẫy tay chào Đoàn thì mọi người mới sực tỉnh để hiểu ra chúng tôi đã đi được một quãng khá dài. Thực tình, tâm trạng của chúng tôi như những con cá quẫy trong lưới, quẫy để tìm một lối thoát và phải thoát cho bằng được. Còn lực lượng công an thì hình như có phân công, mỗi tốp chỉ canh ở một đoạn đường, đẩy được chúng tôi khỏi đoạn đường họ canh là họ đứng lại, coi như họ đã hết phận sự.
.
clip_image017
Đã đến trước Văn phòng LS Cù Huy Hà Vũ.
clip_image019
LS Nguyễn Thị Dương Hà tiễn Đoàn một quãng. Ảnh: HC
Khi chúng tôi bị dồn vào con đường Tôn Thất Thiệp, tôi bỗng thấy anh Hiển gằn giọng bên tai: “Cũng chẳng trách mấy tay ở trên, nhưng trách là trách sao dân ta hèn quá thế? Thì cứ cứng cổ với cái đám xua đuổi mình xem làm gì được nhau nào? Chân lý trong tay mình mà sao khốn khổ vậy? Thế này thì mất nước chứ còn gì nữa”. Mặt anh trở lại đỏ bừng, và tôi có ý nghĩ hình như cả một hòn đảo Lý Sơn quê hương lúc này càng trĩu nặng trong đầu anh. Tôi chưa kịp nói câu gì thì bỗng nhìn thấy phía trước phía sau biểu ngữ, cờ, khẩu hiệu bắt đầu giăng lên, rồi tiếng hô “Hoàng Sa – Trường Sa – Việt Nam”; “Đả đảo Trung Quốc ăn cướp biển Đông – Đả đảo”... vang vang từ đầu đoàn đến cuối đoàn. Chúng tôi hòa vào những tiếng hô nồng nhiệt ấy, tự nhiên thấy mọi bức bối dịu hẳn lại. Đi được một quãng nữa, tôi nhìn Hiển, Hiển cũng nhìn tôi, chúng tôi cùng nở nụ cười, mặt giãn ra. Tôi nói với Hiển: “Dân mình quả hèn anh ạ, nhưng cũng là một dân tộc tài lách, trong trường hợp nào cũng tìm một được lối để đi, và chính điều đó làm ta ấm lòng”. Hiển gật đầu đồng tình.
.
clip_image021
Nguyễn Huệ Chi, Phạm Duy Hiển, Nguyễn Quang A sát cánh cùng nhau khi cờ và biểu ngữ giương lên. Ảnh: HC
clip_image023
Ảnh: HC
Phạm Viết Đào từ đâu đi sát lên gần tôi và say sưa kể cho tôi nghe việc cầu đồng ở Nghệ An vừa qua, ông Hoàng Mười – theo anh là Lý Nhật Quang – hiện lên ốp vào một cậu thanh niên 17 tuổi, nói những điều cơ mật đáng cho ta ngẫm nghĩ. Tôi nghe anh tai được tai mất, bởi tiếng thét của đoàn biểu tình dội sát bên tai làm cho mình rạo rực, và cũng bởi một nỗi hồ nghi cứ dấy lên trong lòng: Nếu có thế giới âm thật thì thế giới ấy hẳn chẳng còn phù hộ gì được mình, bởi trong khi môt di tích như Thập Tam Lăng (13 ngôi mộ của nhà Minh gần Bắc Kinh) được chính quyền bắc Kinh bảo quản nghiêm mật kể từ thời Chu Ân Lai, thì chính quyền chúng ta, “tinh thần duy vật” mới cao làm sao, sau khi đã cho dân phá ngôi tháp Hoàng đế Trần Nhân Tông (tên là Phật hoàng tháp) trên am Ngọa Vân từ trước năm 1992 lâu lắm rồi (chúng tôi có trèo lên tận nơi vào năm 1992 để nhìn quang cảnh tàn phá ấy với những giọt nước mắt của các chị đi trong đoàn cứ chảy ràn rụa không sao ngăn được), nay lại thản nhiên cho dân tự động phá nốt những ngôi mộ nhà Trần (một triều đại chống quân Nguyên Mông lừng danh không chỉ trong nước mà cả trên thế giới) ở Yên Sinh, Đông Triều để chia nhau lấy đất xây nhà để ở – những ngôi mộ mà khi Đoàn khảo sát của Ban văn học Cổ cận đại Viện Văn học chúng tôi đến tận nơi năm 1971 thì vẫn còn nguyên vẹn. Nghe Phạm Viết Đào say sưa kể về anh linh ông Hoàng Mười, trong lòng tôi chỉ thấy nhói lên sự xót xa tiếc nuối: Phải chi Cù Huy Hà Vũ còn được tự do thì biết đâu Vũ chẳng làm ra lẽ về vụ đập phá mộ Trần của bọn người vô học này và cứu được một di tích vô giá cũng nên.
.
clip_image025
Nhà văn Phạm Viết Đào đang tâm đắc với câu chuyện tâm linh về ông Hoàng Mười. Ảnh: HC
clip_image027
Nguyễn Xuân Diện đi giữa một khẩu hiệu có cả tiếng Việt, Anh, Trung. Ảnh: HC
clip_image029
Ảnh: HC
clip_image031
Hô vang khẩu hiệu. Ảnh: HC
clip_image033
Hô vang khẩu hiệu. Ảnh: HC
clip_image035
Con đường Tôn Thất Thiệp trở nên chật chội. Ảnh: HC
clip_image037
Dù có phải đi vào ngõ, khí thế vẫn không giảm. Ảnh: HC
clip_image039
Phía trước không còn đường đi nữa, nhưng tiếng hô vang dậy vẫn cứ làm người ta ấm lòng. Ảnh: HC
Niềm vui đến với chúng tôi không lâu. Khi khí thế của đoàn tuần hành đã có đà để dâng cao hơn thì than ôi, gặp ngay... ngõ cụt. Một tốp công an lại đã chặn ở ngã ba Trần Phú và Lý Nam Đế, không cho chúng tôi bước sang đường Phùng Hưng. Làm thế nào bây giờ? Thôi thì lại đành phải đi quành trở lại, quành lại theo lối Tôn Thất Thiệp cũ, ra gặp lại đường Điện Biên Phủ. Hết đường rồi sao? Chân chúng tôi như chùng xuống hẳn. Không gì chán bằng sự quẩn quanh, chân mình lại dẫm lên dấu vết của chính chân mình. Tôi bỗng thấy kinh hoàng khi Hiển cho biết một tin làm dựng tóc gáy. Đúng là “Ông Ninh ơi hỡi ông Ninh / Đi đến đầu đình lại gặp ông Nang / Ông Nang ơi hỡi ông Nang / Đi đến đầu đàng lại gặp ông Ninh”. Có phải lịch sử đang chịu một cực hình ghê rợn là sự lặp lại, sự tới lui vô ích trên một con đường cụt, và không còn chút ánh sáng nào le lói ở căn hầm sâu tối thăm thẳm phía cuối con đường nữa, ở đó ta chỉ nhìn thấy những khuôn mặt quen, những khuôn mặt bề ngoài trông vẻ thật hiền lành, những “Mạnh Tử”, “Trọng Ni” kia đấy, nhưng thực ra đó là những kẻ đã ăn phải “cháo lú”, và nếu soi bằng kính chiếu yêu thì thấy phía sau họ là hai hàm răng chó sói của con sói phương Bắc đang nhe nanh gầm gừ đợi cho cả đoàn người – cả dân tộc không trừ một ai – lọt vào mõm của nó. Tôi lạnh người không dám nghĩ tiếp. Anh Hiển bảo tôi : “Thôi đành về vậy thôi. Thế cũng là đủ rồi. Tôi trở lại 36 Điện Biên Phủ đây”. Tôi cũng bối rối không biết làm gì để gỡ khỏi tình thế tắc tịt lúc đó thì Nguyễn Xuân Diện ở đâu chạy đến hiến kế: “Em đề nghị các thầy ta cơ động kéo ra Nhà Hát Lớn, người nào người ấy tìm phương tiện mà đi. Riêng hai thầy Hiển thầy Huệ Chi và chú Quang A đã có chiếc xe con của KTS Trần Thanh Vân đến hỗ trợ các thầy cho đỡ mệt đây”. Thế thì còn gì bằng! Chết đuối vớ được cọc. Chúng tôi băng ngang đường Điện Biên Phủ để đi ra phía Cửa Nam vì xe đang đợi ở bên Cửa Nam, nhưng đường nghẹt xe cộ, khó mà băng sang. Chợt một công an nữ đi đến nhìn chúng tôi rồi chỉ tay vào anh Hiển với cái đầu hói lơ thơ tóc trắng, cất tiếng khá dịu dàng: “Bác để đấy cháu giúp”. Rồi cô cầm lấy tay anh, dìu anh sang bên kia đường. Tôi và vài người nữa bám sát theo anh. Đến được chiếc xe con thì không thấy bóng anh Quang A đâu cả. Chờ không được, đành là cứ lên xe mà đi thôi.
Đến Nhà Hát Lớn, vào quán café bên hông nhà hát đã thấy vài người đợi ở đấy. Ngồi một lúc nữa thì người lục tục đến ngày một đông: Đỗ Minh Tuấn, ông già kéo viollon, Trần Kim Anh, nhiều người khác tôi không biết hết tên, cả người râu quai nón đã tình nguyện cõng anh Hiển. Và cuối cùng là Nguyễn Quang A lộc ngộc mò vào, mồ hôi lấm tấm phía sau lưng. Anh ngồi xuống kế bên tôi nói: “Họ chia cắt chúng ta tài thật. Thấy anh Huệ Chi và anh Hiển qua đường rồi mà muốn đi theo không được nữa vì họ đã kéo đến đông nghịt, chặn kín không cho mình đi. Đành là lại quặt lại rồi lên một chiếc xe ôm mới đến được đây”. Ai nấy ngao ngán lắc đầu và cứ mơ hồ về những hành vi xem ra có vẻ như trái ngược của đám nhân viên chức năng nọ, và về nhiều câu hỏi không tự mình giải đáp nổi cứ vương mãi trong đầu. Chị công an kia là ai? Những anh “mặt sắt” nghe nói đều là người thiểu số, tiếng Kinh chưa thạo và cũng không hiểu gì lắm về những chuyện “yêu nước”, “bán nước”, chỉ biết làm theo lệnh – có đến cả một Sư đoàn – kia là ai? Có phải đã có một cuộc “thỏa thuận ngầm” nào đấy rồi không mà sao các cuộc biểu tình trước đây và cuộc biểu tình hôm nay khác nhau một trời một vực đến thế? – Trước thì ngấm ngầm cho dân được quyền “lên tiếng” bằng hành động biểu tình mà nay cơ chừng đã “ngã giá” nên sợ ai đấy đến toát mồ hôi trước hành động chính đáng của dân?
.
clip_image041
Một Đại tá cựu chiến binh thành cổ Quảng Trị sẵn sàng ra trận lần nữa nếu kẻ thù phương Bắc xâm phạm lãnh hải lãnh thổ chúng ta. Ảnh: HC
.
Trong khi lòng chúng tôi nặng trĩu nhiều câu hỏi ngổn ngang thì riêng đám thanh niên ngồi quanh vẫn cứ vô tư. Một cậu áo đỏ có hình ngôi sao vàng trước ngực nói: “Cháu mặc áo này từ nhà, đi suốt trên đường không có anh công an nào hỏi cả. Chú Nguyễn Trọng Tạo có hỏi: “Mày mặc thế mà công an để yên cho đến đây được ư?”. Mọi người cười ồ lên: “Mặc lá cờ Tổ quốc thiêng liêng mà công an còn bắt nữa thì mặc gì mới không bắt hỡi các bác? Cờ ba sọc chăng? Đúng là công an chúng ta đang bắt chúng ta phải phủ định chân lý mà cụ Hồ nêu lên cho con cháu noi theo rồi đây?”. Một cậu trẻ ngồi gần đấy tâm sự: “Cháu từ Phú Thọ xuống đây từ sớm. Xuống được đây cũng coi là thắng lợi rồi”. Lại một cậu khác kể tiếp: “Cháu thì ở khá xa bên kia cầu Chương Dương. Trước khi ra đi đã có hai công an đến canh trước nhà không cho ra khỏi nhà. Nghĩ chán chê cách nào để ra được khỏi nhà mình, cuối cùng tìm ra một cách: để bố cháu chở đi nói là đi có việc gia đình. Họ đành phải cho đi. Ra được một quãng thì bố xuống xe để con đi tiếp còn mình đi bộ trở về và tìm cách chống chế với hai ông canh cửa. Thế là sang an toàn”. Chúng tôi ngồi nghe lớp trẻ trò chuyện mà lòng dần dần lại trở lại thấy ấm cúng. Tôi, anh Hiển, anh Quang A đưa mắt nhìn nhau. Đám hậu sinh được thế này thì vẫn còn là có hậu. Chưa đáng lo cho lắm. Đỗ Minh Tuấn tuy cười vui nhưng tôi vẫn thấy trong ánh mắt của anh một chút âu lo, dường như anh chưa giải đáp được câu hỏi anh nói với tôi hôm biểu tình ngày Chủ nhật 12-7-2001: Làm cách nào để “nuôi” phong trào cho nó khỏi chết yểu, vì đàn áp kiểu này thì khí thế mấy mà cuối cùng chẳng “chết”? Không riêng anh, trong đầu tất cả mọi người đang ngồi cùng nhau ở đây đều gợn lên câu hỏi ấy mà không ai tiện nói cả. Thốt nhiên Nguyễn Xuân Diện đang ngồi trước cái laptop bỗng nói to lên: “Các bác có biết Dân làm báo viết gì không? Họ viết rằng nghe nói GS Nguyễn Huệ Chi cũng ở trong số bị đẩy lên xe bus cùng 50 người lên tận Mỹ Đình rồi”. Ai nấy lại được một dịp để cười. Cuối cùng thì cũng phải kéo nhau ra Nhà Hát Lớn để chụp vài pô ảnh thôi. Một anh nói nhỏ với tôi: “Anh thử đứng lên mời tất cả bà con đang uống café cùng ngừng lại 5 phút và ra theo đoàn biểu tình chúng ta chụp ảnh kỷ niệm, chỉ 5 phút thôi, xem họ có ra không”. Như cái máy tôi làm theo lời anh. Cả khu vườn café ngưng hẳn tiếng trò chuyện râm ran, dỏng tai lên nghe, làm cho chúng tôi lòng đầy hy vọng. Nhưng khi kéo nhau ra đi thì ngoảnh nhìn lại, họ vẫn trầm ngâm lặng lẽ nhìn theo mà không nhúc nhích. Chỉ có chúng tôi. Thế là câu trả lời cho Đỗ Minh Tuấn đã rõ – tôi thầm nghĩ vậy – chúng ta chưa đủ sức lay tỉnh rất đông những ai đang bàng quan đứng ngoài. Chỉ có đâu chừng 40 mống tụ tập lại đây thì lại tự nguyện bước ra đương trường với công an khu vực Nhà Hát Lớn, và cũng chỉ để làm trò diễn là... chụp ảnh. Nhưng chỉ có thế thôi mà đã khiến cả một đám công an đang lảng vảng bỗng trở nên nhốn nháo. Nhiều tiếng còi vang lên. Họ vội vội vàng vàng từ đâu kéo đến đối phó với chúng tôi. Nhưng họ có vẻ khôn ngoan hơn những cảnh sát cơ động ở Công viên Lê-nin. Vài người cất giọng, ngọt nhạt và khôn khéo: “Các bác làm việc vì đất nước, chúng cháu biết chứ. Nhưng hôm nay trong Nhà Hát Lớn có cuộc họp đặc biệt nên không được phép chụp ảnh. Mong các bác thông cảm”. Tất nhiên chúng tôi đã nhanh tay hơn họ, chúng tôi đã chớp được vài pô rồi.
.
clip_image043

.
clip_image045

.
Chúng tôi thừa hiểu lời đuổi khéo của họ và chẳng thèm tranh cãi làm gì. Đành kết thúc cuộc biểu tình tại địa điểm này sau khi đã hẹn với nhau ta sẽ không bỏ cuộc, ta sẽ có mặt vào Chủ nhật tuần sau.
Về đến nhà một lúc, qua điện thoại di động của một vài người, tôi được biết ở Mỹ Đình có 46 người bị hốt lên đấy và đến gần 12 giờ thì cũng được thả. Chị Nguyễn Nguyên Bình về ngay còn lại cả 45 người trong đó có Nguyễn Văn Phương, hai TS, và một Giáo sư, không về mà lại làm một cuộc tuần hành từ Mỹ Đình đi dọc suốt 3 cây số về cho đến Bảo tàng Hà Nội trên đường Phạm Hùng. Họ vừa đi vừa hô vang khẩu hiệu trên con đường chưa hề có dấu chân người biểu tình kể từ hôm 5-6-2011 đến nay. Có cả một chiếc loa lớn hỗ trợ âm thanh cho họ. Có cả người mang hoa ra tặng.
.
clip_image046
Bó hoa tình nghĩa. Ảnh: Blog Nguyễn Xuân Diện
clip_image048
Vũ Quốc Ngữ tay cầm loa. Ảnh: Blog Nguyễn Xuân Diện
clip_image050
GS Nguyễn Đông Yên mặc áo đỏ có sao vàng giữa ngực. Ảnh: Blog Nguyễn Xuân Diện
Ôi thế ư? Biến khó khăn thành thuận lợi, thế là đúng tính cách người Việt rồi đấy. Bằng cách nào cũng tìm ra đường được cả. Cuộc đấu tranh này tuy rất khó khăn nhưng vẫn còn nhiều hy vọng.
N.H.C.

Nguồn: Bauxite VietNam.

BIỂU TÌNH VÀ TRÒ ĐÙA CHÍNH TRỊ

clip_image002
Ảnh: BBC

Có một người bạn ở Hà Nội, khi tham gia cuộc biểu tình 17/7 về, nó hãi khi nhắc lại cuộc trấn áp của cơ quan an ninh!

Trấn áp biểu tình của người dân theo một đường parabol. Nếu thời gian trước là sự ngăn trở, sau là dọa dẫm, tiếp đó là “thả” tại Hà Nội, thì giờ đây, những hình ảnh “súc vật tại thủ đô ngàn năm văn hiến” lại như đồng điệu tại “hình ảnh súc vật” trước đó tại thành phố Hồ Chí Minh.

Có lẽ người tham gia biểu tình 17/7 đã “ngây thơ” khi không chịu tin một sự “đồng thuận” đã được đặt ra sau cuộc gặp giữa Thứ trưởng Ngoại giao Hồ Xuân Sơn và ông Đới Bỉnh Quốc, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc hay là trách cho việc tại sao các vị nhân sĩ ta không chịu “ngậm bồ hòn làm ngọt” trong đợt tiếp xúc với cơ quan ngoại giao (dù rằng cơ quan này đã cố gắng làm khó khi trước đó chỉ điện thoại cho Giáo sư Chu Hảo, và sau đó chỉ gọi điện cho 4 trong số những người ký Kiến nghị). Hay là tự than trách vì mình “vượt lề”, đã dám bày tỏ cái lòng yêu nước trong hoàn cảnh “không được sắp đặt” bởi chính quyền để rồi sau đó sẽ được an ninh nơi cư trú, học tập “mời làm việc” nhằm gây áp lực trên cả mặt vật chất, tinh thần.

Người biểu tình có quyền nghi ngờ, người dân theo dõi tình hình trong nước cũng có quyền trách móc những điều trên. Nhưng điều lớn nhất còn đọng lại có lẽ là một sự “nghi ngờ” về tính thiếu minh bạch của chính quyền trong việc thông tin về mối quan hệ với Trung Quốc và sự bảo đảm tình hữu hảo với Trung Quốc trong bất cứ hoàn cảnh nào! Điều này cũng dẫn đến một hệ quả là sự thiếu tin tưởng và nỗi sợ hãi bao trùm sau mỗi đợt bắt người biểu tình yêu nước. Điều này được dẫn ra như một kết quả cho cái việc tình yêu nước cũng cần phải hạn chế, dù rằng nó diễn ra trong ôn hòa. Nhất là sự nhanh chóng trấn áp biểu tình ngày 17/7, số lượng người tham gia biểu tình... Tất cả như thể hiện một cách nhìn, một biểu hiện cho sự bi quan về lòng yêu nước, sự thắng thế của việc giữ gìn mối giao hảo Việt Nam – Trung Quốc trên quyền lợi dân tộc, của nhóm lợi ích... Nhưng nó đã thực sự “dở” vì nó “đi ngược lại nguyện vọng của nhân dân, đi ngược lại lòng yêu nước và sự thiết tha của nhân dân đối với lãnh thổ và lãnh hải của đất nước” như TS. Nguyễn Xuân Diện đã nhận định sau cuộc biểu tình 10/7 tại Thủ đô.

Cuộc biểu tình 17/7 nối tiếp các cuộc biểu tình trước đó là biểu thị thái độ cần thiết khi nhân dân hiểu rõ tình hình và hẳn, sau cuộc biểu tình này thì vẫn sẽ có những “biểu tình” khác ở những hình thức và mức độ khác nhau, vì "làm sao ngăn được các cuộc biểu tình, làm sao ngăn được lòng yêu nước? Và cũng không thể ngăn được" (Giáo sư Tương Lai). Người viết cũng cho rằng không ngăn được, nhưng e ngại sự “ra tay quá trớn”, sự thiếu quan tâm đúng mức về sức mạnh nhân dân thông qua các hành động “dở’ là trấn áp, “đồng thuận” về ngoại giao với các “đồng chí Trung Quốc anh em” sẽ khiến cho lòng yêu nước bị ăn mòn, trơ ra và thay vào đó là một nỗi sợ hãi thường trực!

Bởi cảm giác như chính quyền đang chơi một trò chơi chính trị, một trò chơi đùa bỡn với lòng yêu nước của nhân dân. 

LHMT 

Tác giả gửi trực tiếp cho BVN
Nguồn: Bauxite VietNam.

18.7: TƯỜNG THUẬT TRỰC TIẾP HỘI THẢO VỀ LỄ HỘI ĐỀN TRẦN

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Quang Hưng (Thời Nay)
Thưa chư vị,

Sáng nay, UBND tỉnh Nam Định và Viện VHNT VN tổ chức hội thảo khoa học: Mô hình tổ chức, quản lý lễ hội đền Trần Nam Định năm 2012. Hội thảo được tổ chức tại KS Vị Hoàng- là KS oách nhất của TP Nam Định. KS nằm trên đường Nguyễn Du và sát ngay tượng đài Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn.

BTC có tổ chức đón đại biểu HN từ chiều hôm qua tại Viện VHNT và đêm qua nghỉ tại KS Vị Hoàng. Nhưng tôi và TS Nguyễn Hồng Kiên (Gốc Sậy) sáng nay tự thuê taxi để đi từ lúc 05h sáng, và đến 07h30 đã đến KS Vị Hoàng. Chúng tôi đã lấy tài liệu hội thảo và đã nhận phong bì 300.000 đ/người. (phong bì của chúng tôi có đánh dấu xxx ở góc).

NXD-Blog dự kiến tường thuật trực tiếp cuộc hội thảo này:


08h05: hội trường đã đông đủ, không còn ghế trống. chúng tôi thấy có GS.TS Kiều Thu Hoạch, TS Nguyễn Xuân Năm (nguyên GĐ Sở VHTT Nam Định), Ông Trần Chiến Thắng (nguyên Thứ trưởng Bộ VHTT), PGS.TS Đặng Văn Bài (nguyên Cục trưởng Cục Di Sản), PGS.TS Trương Quốc Bình (cựu GĐ Bảo tàng Mỹ thuật), TS Lê Thị Minh Lý (Phó Cục trưởng Cục Di sản, Bộ VHTTDL), PGS. TS Trần Lâm Biền, Đại diện Ban liên lạc Họ Trần Việt Nam và Ban Liên lạc họ Trần Nam Định, Chủ tịch Phường Lộc Vượng, đại diện của người dân khu vực đền Trần...

Rất đông các PV báo chí TW và địa phương cũng đã có mặt: Nguyễn Hòa (Văn hóa), Hà Hương (Tuổi trẻ), Xuân Thi (SGTT), Quang Hưng (Thời nay)...


08h10: Khai mạc

Chủ tịch đoàn: Ông Nguyễn Chí Bền (Viện trưởng Viện VHNT), Ông Đỗ Thanh Xuân (GĐ Sở VHTTDL Nam Định), bà Cao Thị Tính ( PCT TP Nam Định).

08h17 - 08h25: Bà Cao Thị Tính, PCT UNND TP Nam Định đọc lời chào mừng, ca ngợi nét đẹp của lễ hội đền Trần và khẳng định thành công của lễ hội đền Trần và lễ khai ấn cũng như những bất cập trong những năm qua.

08h26: Ông Nguyễn Chí Bền (Viện trưởng Viện VHNT) đọc báo cáo đề dẫn. Bài phát biểu của ông có lời đề nghị các PV báo chí tham dự với tư cách như những đại biểu đến dự hội thảo chứ không chỉ với tư cách phóng viên đến ghi chép và đưa tin, viết bài. Ông cũng nói, trong hội thảo sẽ phát phiếu để lấy ý kiến về 2 phương án cho lễ hội năm 2012, với cách trả lời "đồng ý"(Yes), "không đồng ý"(No)

08h35 - 08h56: Ông Lương Hồng Quang (PGS.TS) trình bày Đề án tổ chức lễ hội đền Trần Nam Định năm 2012. Lời phát biểu của ông cũng thừa nhận lễ khai ấn những năm qua là "hỗn loạn". Ông nói: Nếu cấm phát ấn thì tức là chính quyền Nam Định bất lực trước việc không quản lý được lễ hội. Và: "phải làm thế nào để đối mặt với dư luận?"(câu này được nhắc 2 lần), "phải cân bằng các lợi ích, tất nhiên cân bằng có nguyên tắc",...

GS. TS  Kiều Thu Hoạch và PGS.TS Đặng Văn Bài (trái). Ảnh: NXD
TS Phạm Lan Oanh. Ảnh: NXD.

TS. Nguyễn Hồng Kiên (phải). Ảnh: NXD
08h56: Tiếp theo là phát biểu của ông Trần Phúc Văn (80 tuổi) phường Tức Mặc, Tp Nam Định. Cụ đang trình bày về tâm linh và về nhà ngoại cảm Phan Thị Bích Hằng. Cụ khen chị Bích Hằng quá trời. ...Và bây giờ cụ lại nhắc đến Bác Hồ đến đền Trần và phát biểu 1 bài, nhưng cụ chưa tìm được in ở trong sách báo nào.

Ối!, đến 09h07, cụ mới đọc vào bài tham luận, lúc trước mới chỉ là "đề dẫn". Bài cụ dài quá! 09h24 cụ mới phát biểu xong.

Ông Nguyễn Chí Bền nhắc lại lời của ông Hoàng Tuấn Anh, Bộ trưởng Bộ VHTTvaf DL về việc khai ấn và lễ khai ấn đền Trần.

09h27: Đại diện họ Trần Việt Nam phát biểu. Ông nói ông thay mặt 12 triệu công dân họ Trần gửi tới hội thảo lời chúc tốt đẹp. Ông nói đã đi dự hơn chục lần khai ấn trong đêm 14 tháng Giêng. Ông nói hùng hồn như đứng trước 12 triệu người bà con họ Trần ở một quảng trường. Đến 9h40 bài phát biểu của ông mới chấm dứt.

09h41 là phát biểu của ông Chủ tịch UBND phường Lộc Vượng. 

09h55: Bài phát biểu của ông Chủ tịch kết thúc. 

09h55: Giải lao, cafe hành lang. BTC nói, các vị đại biểu dùng cafe cho tỉnh táo! Hi hii...BTC cũng dí dỏm ra phết! 

 Người Đại diện họ Trần Việt Nam với các PV báo chí.

 Ông Trương Quốc Bình trong vòng vây của báo chí trong giờ giải lao.

10h00: Hội thảo tiếp tục làm việc, với bài phát biểu của TS Trần Chiến Thắng - nguyên Thứ trưởng Bộ VHTT DL. 

Ông cho biết, từ 8 năm trước, Bộ đã phê duyệt dự án 1.000 tỷ (một ngàn tỷ đồng) về lễ hội và di tích đền Trần. Ông nói việc phát ấn là cuồng tín. Không ai đưa ra một thống kê được rằng ai là người được ấn mà đã thăng quan tiến chức, ai khuynh gia bại sản, mất chức, ...Bản thân ông cũng đã vào đến hậu cung nhận ấn, đã được cán bộ tình Nam Định gửi ấn, vậy mà 10 năm vẫn không thăng chức, chỉ là Thứ trưởng đến khi về hưu. ..Ông cũng nói, quá chú trọng đến việc phát ấn, bán ấn mà bỏ qua các hạng mục khác của lễ hội.

10h40: Ông Trần Chiến Thắng kết thúc bài phát biểu.

10h41: Ông Hồ Đức Thọ phát biểu.Ông muốn việc phát ấn trong đêm 14 tháng Giêng và cả những ngày sau đó.

10h52: Tiến sĩ Nguyễn Hồng Kiên (bác Gốc Sậy) tham luận: VỀ CÁI GỌI LÀ LỄ KHAI ẤN ĐỀN TRẦN. 

TS Nguyễn Hồng Kiên phát biểu. Ảnh: NXD
Ông dẫn ra bài báo của báo Quân đội nhân dân, với 3/4 là sai. Lễ khai ấn không nói gì được về tinh thần yêu nước, không có gì nói về tinh thần thượng võ của dân tộc, của nhà Trần.

Ông nhắc là các Giáo sư: Nguyễn Quang Ngọc, Ngô Đức Thịnh, Nguyễn Văn Huy ...không đến được hội thảo, vì vậy ông nói, ông muốn có thời gian gấp đôi để trình bày, tức là 20 phút.

Ông nói: trước khi nói đến lễ Khai ấn thì phải nói đến cái ấn. TS Nguyễn Hồng Kiên nhắc đến các ấn tín đạo giáo bùa phép được nhắc đến trong cuốn sách Ấn chương Việt Nam của TS Nguyễn Công Việt. Cái ấn Trần Miếu Tự Điển được dùng trong việc đóng ấn chỉ là ấn tín ngưỡng và nó chỉ quan trọng đối với dân làng Lộc Vượng, chứ không có ý nghĩa gì đối với toàn quốc như cách hiểu của nhiều quan chức và người dân.

TS. Hồng Kiên: Ai đã sáng tác ra chuyện vua Trần có khai ấn, ban tước? Ai xui Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân trực tiếp đóng ấn và phát ấn (như báo chí đã nêu)? Việc làm đó là việc của Chánh tổng Lý trưởng ngày trước ở đây. 

Tôi xin được hỏi 1 câu: Tôi được thông tin rằng có một người tên Sinh ở Xuân Trường bị chết trong lễ phát ấn. Thông tin đó đúng hay sai? Có hay không?

Ý kiến của tôi là: Đề chấm dứt việc xuyên tạc lịch sử, xin hãy trả lại lễ đóng ấn đầu năm cho nhà đền. Chính quyền các cấp không nên tham gia vào việc này nữa.

11h20 - 11h40: TS Nguyễn Xuân Năm (nguyên GĐ Sở VHTT DL Nam Định) phát biểu.Ông nói ông chính là người nghiên cứu và nâng lễ hội này đến tầm như bây giờ.Ông nói ông chưa thấy có người chết ở lễ hội đền Trần, chỉ thấy có người chết ở lễ hội Phủ Giày nhưng mà là chết vì nghẹn vì ăn oản. Còn chuyện mất giày, dép thì có. Ngay như Thủ trưởng của tôi đây, là anh Trần Chiến Thắng cũng đã từng bị mất ví và điện thoại trong lễ khai ấn đền Trần. 

Tôi tán thành phương án 2: Khai ấn tối 14 âm lịch, phát ấn ngày Rằm tháng Giêng. 

11h40: Hội thảo nghỉ, ăn trưa.
13h30: bắt đầu làm việc buổi chiều.

13h41: Hội thảo tiếp tục làm việc. Với phát biểu của TS Lê Thị Minh Lý, Phó Cục trưởng Cục Di sản (Bộ VH TT DL): Cách tổ chức hội thảo như thế này là cách mà UNESCO khuyến khích, đó là có sự tham gia của cộng đồng, các nhà nghiên cứu và các nhà quản lý địa phương và trung ương.

Về lễ khai ấn, tôi xin có 3 ý kiến khuyến nghị:

- Phải kiểm kê để nhận dạng các di sản văn hóa có ở đền Trần (cả văn hóa vật thể, phi vật thể).

- Vấn đề ở đây là nhận thức và thông tin: tăng cường thông tin, về giá trị đích thực của di sản. Phải trao quyền lại cho cộng đồng để họ tự thực hành, tự làm ...để nhận thức và đừng mở rộng quy mô, đừng nâng tầm lên. Nó như thế nào thì cứ để như thế! Tôi nhất trí với các nhà khoa học: Không có dấu hiệu hành chính ở lễ hội này, không phát ấn trong lễ hội đền Trần. 

- Vấn đề bảo vệ và tổ chức an toàn lễ hội là có thể giao cho chính quyền.  Và phải làm rõ trách nhiệm của từng bên (chính quyền và cộng đồng) để bảo vệ được toàn vẹn di sản đúng như nó có.

13h55: Chủ tịch Hội Sử học Nam Định đọc tham luận.
Sau đó là Nguyễn Xuân Diện.
Ý kiến của Nguyễn Xuân Diện: Những người  đau lòng vì lễ hội máy năm qua tổ chức tràn lan ,sai lệch, không phải là nơi hội tụ nét đẹp, mà đi vào lầm lạc, không cổ vũ những điều tốt đẹp. Nếu nói về lễ hội đền Trần thì có hai điều:
Tư tưởng lễ hội là gì? lễ hội đền Trần Nam Định là gì? là tinh thần của hào khí Đông A, quân dân một lòng, gác hiềm khích để lo việc nước. thể hiện ra trong các hành động để giáo dục con người. Có làm được điều đó không? Nhà Trần không nói chuyện ấn tín, coi rẻ ấn tín, Trần Nhân Tông rời bỏ ngai vàng năm 35  tuổi, không thiết chức tước nói gì đến ấn tín. Tinh thần của triều Trần  phải xây dựng trên tinh thần đó.
Hội thảo khoa học thì phải căn cứ vào những căn cứ khoa học lịch sử; khảo cổ, hán nôm, chưa phát hiện được tài liệu gì hết, đúng như tham luận của TS Hồng Kiên. Nếu không có chứng cứ vào lịch sử, phải dựa vào dân gian: lễ hội nền tảng là ở trong dân gian. Khai ấn và phát ấn có hay không?
Ấn Trần miếu tự điển chỉ mới có máy chục năm nay thôi. Nhìn hình thức, biết không phải là một vật xưa. Vậy nếu lễ khai ấn là của dân gian thì trả về cho dân gian. Không nên mời các vị lãnh đạo về đóng ấn, phát ấn, dẫn đến dư luận khắp nơi hiểu sai về ấn tín đền Trần.
Phải trả lại lễ phát ấn đền Trần cho các cụ ở Lộc vượng, đóng 9 cái ấn đó là ấn tôn giáo, lấy uy của Đức Thánh Trần để trị bệnh trừ tà, ban ra cho 9 cái đền xung quanh, trừ tà sát quỷ, không có thăng quan tiến chức gì trong đó. Trả lại cho các cụ bô lão cho họ vẫn tự tiến hành, không nên tổ chức rầm rộ, nếu phát ấn tràn lan sẽ tạo thêm thói hư cho nhân dân mình. Nếu tỉnh và thành phố hay phường Lộc Vượng thua thiệt một nguồn thu, nhưng chúng ta được gì?
PV Hồng Minh của báo Nhân Dân điện tử ghi tại hội trường.
14h20: Ông Nguyễn Chí Bền yêu cầu Chủ tịch UBND xã Lộc Vượng trả lời TS Nguyễn Hồng Kiên về việc có một người chết trong lễ hội Khai ấn Đền Trần. Ông nói: chuyện ngất, mất trộm mất cắp là có nhưng chuyện người chết là không có. Tôi cam đoan là không có.

14h25: Phó Chủ tịch UBND Tp Nam Định nói: Ý kiến về việc có 1 người dân đi lễ Khai ấn chết là không có, trong suốt các mùa lễ hội vừa qua. Về nguồn thu: Địa phương thu. Sau 2000 thì TP quản lý về mặt nhà nước, còn thu là UBND Phường thu.

14h26 - 14h47: PGS. TS Đặng Văn Bài - nguyên Cục trưởng Cục Di sản. Ông nói, ông đến đây và phát biểu với tư cách cá nhân. Ông nói, phải đặt lễ khai ấn vào trong tổng thể văn hóa ở đây. Về khai ấn đền Trần, tôi muốn nói có những điều chính sử không chép nhưng dân gian thì có lưu truyền và nếu sưu tập thì sẽ bổ sung cho chính sử. Việc phát ấn, nếu dân có nguyện vọng thì chính quyền phải đáp ứng thôi.

14h47: GS.TS Kiều Thu Hoạch phát biểu: Tại sao Lê Lợi sau khi thắng quân Minh thì không có phát ấn. Vậy sao thời Trần có phát ấn. Đó là câu hỏi phải đặt ra. 

Các khoa học phải nghiên cứu liên ngành để nghiên cứu về một đề tài. Ông nói về văn hóa dân gian, về truyền thuyết, rồi tôn giáo tín ngưỡng...

15h47: PGS. TS Trần Lâm Biền phát biểu: Các anh phát biểu hết cả rồi, tôi không biết phát biểu gì nữa. Tôi chuyển vấn đề. Tại sao nhà Trần được đề cao như thế? Tại sao chỉ có Trần Hưng Đạo là thành Thánh. Lý Thường Kiệt, Lê Lợi sao không thành Thánh.

Duy chỉ có Trần Hưng Đạo trở thành Thánh, sống trong tâm thức dân gian...Ông là ai? Trần Hưng Đạo là hóa thân của Ngọc Hoàng Thượng đế tại Kiếp Bạc, với hai núi Nam Tào - Bắc Đẩu. Đức Thánh Trần có thanh gươm thiêng chém Phạm Nhan. Ông là một thầy thuốc tâm linh. Ông là người giữ công bằng xã hội, đặc biệt là các thương thuyền. Đức Thánh Trần trở thành vị thần linh liên quan đến thương mại.

Quay trở lại với lễ Khai ấn đền Trần thì, chúng ta đều hiểu lễ Khai ấn có liên quan: Khai ấn, Ban ấn, Phát ấn. Việc khai ấn của triều đình chuyển hóa vào trong dân. Khai ấn là hiện tượng khai mở cho một mùa lễ hội ở đây.

Ông nói không nhất thiết phải đi tìm trong chính sử, văn bản như TS Nguyễn Hồng Kiên. Ông cho rằng việc phát ấn cũng nên để rộng rãi hơn chứ không nên chỉ giới hạn trong giới thanh đồng nhận ấn trừ tà sát quỷ.

Chúng ta không thể nào tránh thoát được việc phát ấn. Việc phát ấn là yêu cầu của mộ bộ phận nhân dân. Đương nhiên, khi một cái gì bồng bột bao giờ cũng có những nhược điểm. Nhưng đó là chỉ là nhất thời mà thôi.

15h55: Ông Nguyễn Văn Thư, GĐ Bảo tàng Nam Định phát biểu tham luận. 

16h10: Mặc dù hai TS Nguyễn Hồng Kiên và Nguyễn Xuân Diện đề nghị BTC để được phát biểu phản biện ý kiến. Song ông Nguyễn Chí Bền - Viện trưởng Viện VHNT đề nghị không thảo luận nữa vì hết giờ, các nhà nghiên cứu có thể phản biện trên các diễn đàn (?). 

Tôi - Nguyễn Xuân Diện cho rằng: Bài thơ chữ Hán của Đỗ Hựu (1441 - ?), Tiến sĩ Khoa Mậu Tuất (1478) là tư liệu được Đề án Lễ hội 2012 đưa ra làm căn cứ chính cho rằng việc Khai ấn có ở tk XV, là tài liệu chưa được kiểm chứng, không đáng tin cậy, có thể là bịa đặt! 

Ông Nguyễn Chí Bền phát biểu tổng kết hội thảo. Ông nhắc đến lệnh và kết luận của Ông Hoàng Tuấn Anh - Bộ trưởng Bộ VHTT và DL (từ sáng đến chiều nhắc khoảng 4 lần). Ông Hoàng Tuấn Anh mà là người hiểu văn hóa và có năng lực quản lý về văn hóa thì văn hóa Việt Nam không đến mức xuống cấp như thế này!

Hội thảo kết thúc lúc 16h20!

Nguyễn Xuân Diện tường thuật từ Khách sạn Vị Hoàng, Nam Định

VIỆT NAM - ĐỂ THOÁT RA KHỎI TRUNG QUỐC VỀ CHÍNH TRỊ


VIỆT NAM – ĐỂ THOÁT RA KHỎI TRUNG QUỐC VỀ CHÍNH TRỊ

BÙI CÔNG TỰ

Nối tiếp dòng suy nghĩ trong bài “Việt Nam cần nhanh chóng thoát ra khỏi Trung Quốc” (Nguyễn Xuân Diện Blog 9/7/2011) , hôm nay tôi thảo luận tiếp với bạn đọc, đi vào một vấn đề chi tiết hơn. Đó là “Bằng cách nào Việt Nam thoát ra khỏi Trung Quốc về chính trị ?”

Để cho bài bản, chúng ta hãy xâu chuỗi vấn đề qua các tiểu mục:

1-Tư tưởng cốt lõi của cha ông chúng ta:

Vừa qua trên internet chúng ta được nghe giọng nói ấm áp của chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn của một nữ kí giả nước ngoài, cách đây 47 năm, năm 1964. Nhà báo đã đặt câu hỏi như sau:

-  Hiện có một vài tư tưởng cho rằng miền Bắc Việt Nam đang ở trong hoàn cảnh khá cô lập và trên quan điểm chính trị, khó có thể tránh khỏi việc trở thành vệ tinh của Trung Quốc. Chúng ta có thể trả lời câu hỏi này ra sao ?

Không cần suy nghĩ, chủ tịch Hồ Chí Minh đã dứt khoát:

-  JAMAIS ! (Tiếng Pháp – Không bao giờ !)

Thật là đanh thép ! Xin nhắc lại, Bác Hồ đã khẳng định: Không bao giờ Việt Nam chịu phụ thuộc vào Trung Quốc, trở thành vệ tinh của Trung Quốc! Đó chính là một tư tưởng quan trọng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kế thừa tư tưởng ấy từ nơi Bà Trưng, Bà Triệu từ buổi “hồng quần nhẹ bước chinh yên”; đã lĩnh hội tư tưởng ấy từ Lý Thường Kiệt qua bài thơ Nam quốc sơn hà, từ Trần Hưng Đạo qua Hịch tướng sĩ văn, từ Ức Trai Nguyễn Trãi qua Bình Ngô Đại Cáo, từ Nguyễn Huệ Quang Trung qua lời hiệu triệu “Đánh cho để tóc dài, đánh cho để răng đen”. Tư tưởng ấy truyền đến chúng ta hôm nay vẫn còn nguyên sức nóng.

Không bao giờ phụ thuộc Trung Quốc! Đó là tư tưởng cốt lõi để bảo vệ chủ quyền đất nước của cha ông ta. 

2-Bản chất của chính trị Trung Quốc thời phong kiến quân chủ:
Ngay từ trước công nguyên, người Hán cai trị đất nước đã có bài bản. Họ dựa trên hai trường phái tư tưởng là Nho gia và Pháp gia (riêng đời Tần chỉ dùng Pháp gia)

Nho gia đại diện là Khổng Tử, gọi tầng lớp cai trị là quân tử, tầng lớp bị trị là tiểu nhân. Nho đòi hỏi quân tử phải có đạo đức, liêm khiết, chính trực, nhất là đối với vua chúa. Nho gia có thể có tích cực là kìm chế được sự tham lam của kẻ cầm quyền, góp phần làm hòa dịu mâu thuẫn xã hội. Nhưng trên thực tế thì tầng lớp cầm quyền đã lợi dung Nho gia để lừa bịp dân chúng. Nó làm cho số đông nghĩ rằng người quân tử, quan lại vua chúa luôn luôn là người công tâm, liêm khiết. Đồng thời Nho gia lại ràng buộc dân chúng phải phục tùng, phải trung thành với giới cầm quyền một cách mù quáng, đặc biệt là với vua chúa.

Trên thực tế, từ rất sớm, bộ máy thống trị ở Trung Quốc đã biết trị quốc bằng Pháp gia. Pháp luật của họ rất hà khắc, như chúng ta đều đã biết. Pháp gia làm cho quyền lực của kẻ cầm quyền rất lớn. Vua chúa có thể cho ai sống được sống, bắt ai chết phải chết.

Vì vua chúa có quyền hành cực lớn nên sự tham lam cũng vô độ, sự tàn ác cũng không có giới hạn. Tư tưởng bành trước đại Hán đã phát sinh và phát triển từ lòng tham của bọn vua chúa.

Vua hám danh, muốn tỏ ra ta đây đầy quyền lực, muốn các quốc gia lân bang phải thần phục, thế là đem quân đi đánh. Các quan văn thì bày mưu kế, quan võ thì ra trận. Tất cả đều muốn lập công để thăng quan tiến chức, được nhiều bổng lộc. Quân lính và dân chúng ngu ngốc thì cũng hồ hởi reo mừng khi vua chúa thắng trận, chiếm được đất đai. Cứ thế tư tưởng bành trướng đại Hán truyền từ đời này sang đời khác trong dòng máu của họ.

Tôi đã đọc nhiều “lời dạy” của Khổng Tử thời trẻ nông nổi nên cũng tin lắm, coi Khổng Tử như thánh. Sau này thì biết là ông ta không tưởng. Nhưng chính Nho gia làm cho bọn thống trị Trung Quốc trở nên ma lanh, luôn biết đeo cái mặt nạ nhân nghĩa. Mỗi lần cất quân đi xâm lược nước nào chúng đều nhân danh thiên mệnh đi cứu giúp. Ví dụ quân Minh sang xâm chiếm nước ta dưới danh nghĩa diệt Hồ, quân Thanh vào Thăng Long với danh nghĩa phù Lê. Cái bản chất đạo đức giả của chính trị Trung Quốc có từ lâu đời là thế. Nhà cầm quyền Bắc Kinh hiện nay đã kế tục rất xuất sắc “truyền thống” giả dối này. 

3-Bản chất của nhà nước CHND Trung Hoa:

ĐCS Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Mao Trạch Đông đã giành được chính quyền, lập nên nước CHND Trung Hoa ngày 1/10/1949. Lịch sử nước này từ đó đến nay hơn 60 năm như thế nào người Việt Nam chúng ta đều biết rõ.

Đó là những cuộc chiến tranh với Mỹ tại Triều Tiên (1950-1953), với Ấn Độ (1962), với Việt Nam (1974, 1979,1988) và những cuộc xung đột với các quốc gia láng giềng khác ở biên giới.

Đó là cuộc cải cách điền địa làm cho hàng chục triệu người bị lăng nhục và hành hình dã man. Đó là những công xã nhân dân tổ chức theo kiểu quân sự hóa. Đó là chiến dịch “đại nhẩy vọt” mà hậu quả ước khoảng 20-30 triệu người bị chết đói (1959-1960). Đó là những cuộc phê phán, đấu tố tầng lớp trí thức, hạ bệ các nhà chính trị, đến chủ tịch nước là Lưu Thiếu Kỳ cũng bị chết thảm trong nhà tù. Đó là cuộc cách mạng văn hóa kéo dài 10 năm (1966-1976) làm cho cả xã hội lộn xộn, bất ổn. Các trường đại học phải đóng cửa, hàng triệu trí thức bị đày ải lao động cưỡng bức tại những vùng xa xôi hẻo lánh. Cuốn tiểu thuyết “Một nửa đàn ông là đàn bà” kể lại câu chuyện một trí thức trẻ sau mấy năm bị đưa đi cải tạo lao động, đến khi được “bí thư, đội trưởng” cho phép lấy vợ thì bản lĩnh đàn ông của anh ta đã không còn nữa.

Những sự việc trên có thể bạn đọc đều đã biết, nhưng tôi vẫn nhắc lại vì nó nói lên bản chất chính trị của ĐCS Trung Quốc và nhà cầm quyền Trung Quốc.

Từ năm 1976 đến nay là giai đoạn Trung Quốc mở cửa nền kinh tế. Họ đã thành công. Nhưng xã hội Trung Quốc vẫn là xã hội phi dân chủ, người dân vẫn chưa được hưởng những quyền con người cơ bản.

Máu hàng trăm thanh niên sinh viên đã chảy đỏ quảng trường Thiên An Môn năm 1989 dưới sức mạnh xích sắt của thiết xa. Lực lượng an ninh Trung Quốc được đánh giá có trình độ dẹp loạn giỏi nhất thế giới. Thế mà theo báo cáo của viện Khoa học xã hội Bắc Kinh thì tại Trung Quốc năm 2006 có 60.000 cuộc biểu tình, năm 2007 có 80.000 cuộc, năm 2008 có 127.000 cuộc. Những con số trên cho thấy phản ứng của nhân dân Trung Quốc với nhà cầm quyền Bắc Kinh hiện nay dữ dội đến mức nào. Vì xã hội không có tự do báo chí và không có một nền tư pháp độc lập nên người dân phải “tụ tập” để đấu tranh đòi quyền lợi cho mình.

Tôi đã thử làm phép so sánh giữa Mao Trạch Đông với Hitle và thấy hai nhân vật này có những điểm cơ bản giống nhau như:

Cả hai đều theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan, đều tham vọng bành trướng lãnh thổ, đều độc tài, chuyên chế, thích sùng bái cá nhân; đều tuyên truyền dối trá, lừa bịp; đều bức hại dã man các cộng sự bị coi là đối thủ; đều có nhiều hành động kỳ quái. Và cuối cùng cả Mao Trạch Đông và Hitle đều bị coi là những tên sát nhân man rợ nhất trong lịch sử. Hitle đã giết hại khoảng 6 triệu người Do Thái và gây chiến tranh thế giới thứ II làm chết khoảng 35 triệu người (riêng Liên Xô chết 22 triệu người). Còn Mao Trạch Đông làm cho khoảng 30 triệu người Trung Quốc chết vì đói, vì tù đày hành hạ, không kể số chết vì nội chiến và chiến tranh Triều Tiên.

Sở dĩ tôi so sánh Mao Trạch Đông với Hitle là để bạn đọc thấy rõ bộ mặt thật của lãnh tụ ĐCS Trung Quốc. Từ đó nhận biết chân tướng của những người cầm quyền Bắc Kinh hiện nay, những người đang đề cao tư tưởng Mao Trạch Đông.

Các nhà nghiên cứu đều cho rằng Trung Quốc đang thực thi chủ nghĩa dân tộc cực đoan. Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh đã khẳng định: “tư tưởng bá quyền đại Hán của Trung Quốc một ngàn năm nữa vẫn không thay đổi!”. Một tờ báo nước ngoài cảnh báo rằng Trung Quốc đang là kẻ đe dọa hòa bình thế giới nguy hiểm nhất kể từ sau Hitle.

4-Việt Nam – Để thoát ra khỏi Trung Quốc về chính trị:

Người ta đã quen dùng từ Maoit để chỉ hệ tư tưởng của ĐCS Trung Quốc, để phân biệt với Macxit hay Macxit-Leninit. ĐCS Việt Nam tất nhiên không phải là Maoit, cho nên không cùng hệ tư tưởng với ĐCS Trung Quốc. Tôi phải nói thế vì vẫn thấy đó đây có người lầm lẫn.

Tôi cũng muốn nói đôi điều về khái niệm ý thức hệ. Theo tôi thì CNXH hay CNCS chưa bao giờ tồn tại trong xã hội loài người. Nó mới chỉ nằm trong sách vở, trong mơ tưởng của con người.

Tại Việt Nam thì rõ ràng là chưa có CNXH vì chúng ta mới đang ở thời kỳ quá độ. Tại Trung Quốc thì như tôi đã viết ở trên, đó là một chế độ XH kỳ quái. Tại Liên Xô và các nước XHCN Đông Âu trước đây hơn 20 năm thì cũng thế. Sự thật là chưa ở đâu có CNXH cả. Cũng chẳng có cái gọi là ý thức hệ nào chung giữa Việt Nam và Trung Quốc cả.

Bây giờ chúng ta trở về với câu hỏi đặt ra ở đầu bài: Bằng cách nào Việt Nam thoát ra khỏi Trung Quốc về chính trị ?

Trước hết những nhà lãnh đạo và toàn thể nhân dân Việt Nam phải nhận rõ sự nguy hiểm của Trung Quốc. Sự phát triển của họ đang đe dọa toàn thế giới, đặc biệt là đe dọa Việt Nam. Túi tiền càng lớn, tiềm lực càng mạnh thì họ càng thúc đẩy bành trướng. Trung Quốc càng bành trướng thì thế giới càng mất an ninh và rất có thể bất ngờ xảy ra chiến tranh, ở khu vực hoặc thế giới. Cho nên Việt Nam phải xác định việc ngăn chặn Trung Quốc bành trướng là nhiệm vụ chính trị hàng đầu.

Về đường lối phát triển kinh tế của Trung Quốc, có rất nhiều tài liệu cho chúng ta thấy là không phù hợp với Việt Nam. Nếu chúng ta cứ chạy theo vết xe của họ thì rất có thể họ chưa lao xuống vực chúng ta đã đổ trước rồi.

Tương lai của dân tộc Việt Nam đòi hỏi chúng ta phải tìm ra một con đường riêng, một mô hình khác để phát triển đất nước.

Nhà cầm quyền Bắc Kinh thường vin vào lý do cùng ý thức hệ để dụ dỗ, lợi dụng, lừa phỉnh chúng ta. Họ không ngại đem sức mạnh ra đe nẹt, chèn ép kết hợp với đem túi tiền ra làm “mờ con mắt bên trái, đỏ con mắt bên phải” người Việt Nam. Vì thế chúng ta phải tỉnh táo, sáng suốt, cứng rắn, đặt quyền lợi quốc gia lên trên quyền lợi cá nhân. Nghĩa là chúng ta phải thật sự có chính trị Việt Nam, tư tưởng Việt Nam vững vàng. Quyết không vay mượn chính trị Trung Quốc, tư tưởng Trung Quốc để rồi tự mình hủy hoại mình.

Tất nhiên cả thế giới hiểu rằng Việt Nam không bao giờ gây hấn với Trung Quốc về quân sự. Nhưng về chính trị khi cần chúng ta phải đấu tranh với họ. Phải phê phán tư tưởng bành trướng, nước lớn bắt nạt nước nhỏ của họ.Về chính trị, về ngoại giao chúng ta phải có cách nói mạnh mẽ, thẳng thắn. Trên phương diện quốc gia mà chính kiến mập mờ, lúng ba lúng búng thì thế giới cười cho.

Tại sao chúng ta cứ “tình hữu nghị truyền thống, tình đoàn kết anh em” mà không biết rằng Trung Quốc đang phá hoại tình hữu nghị Trung – Việt. Đại tá Quách Hải Lượng, nguyên tùy viên quân sự Việt Nam tại Trung Quốc đã nói:

“Người dân Trung Quốc thật ra rất tốt tính, hiếu khách, nhưng tôi cho là các tập đoàn chính trị của họ đang làm hỏng họ đi. Cái nguy hại là chính quyền bên ấy (Trung Quốc) đã làm hỏng cả một thế hệ thanh niên. Lâu nay họ giáo dục, làm cho thanh niên Trung Quốc hết lớp này tới lớp khác hiểu nhầm và ngộ nhận về lãnh thổ và chủ quyền. Cho nên khi họ hành động rất tàn bạo, đánh đập ngư dân Việt Nam, giết chiến sĩ Việt Nam, thì người dân Trung Quốc vẫn yên chí đó là lòng yêu nước, còn Việt Nam mới là xâm lược. Từ nay trong các cuộc đụng độ, ta sẽ thấy lính Trung Quốc tàn bạo và hung hãn hơn bao giờ hết, mà họ vẫn tin tưởng đấy là vì yêu nước”

Đại tá Quách Hải Lượng tuyên án: “Cho nên những người lãnh đạo Trung Quốc sẽ phải chịu trách nhiệm rõ ràng. Làm cho dân tộc hiểu nhầm dân tộc là một tội ác đối với nhân loại”.

Chính trị của Trung Quốc dù là mấy ngàn năm cũng vẫn chỉ là thủ đoạn tiếp thủ đoạn và nó ngày càng thâm độc.

Chính trị của cha ông chúng ta mới là sáng ngời lẽ phải, đạo đức và sự khôn ngoan.

Riêng về vấn đề biển Đông, bằng ngoại giao và truyền thông, chúng ta phải vạch rõ cái phi lí của Trung Quốc, nêu cao cơ sở pháp lý của ta. Phải đưa câu chuyện lên Liên hợp quốc, thậm chí tòa án quốc tế. Kiên trì đấu tranh pháp lí dưới mọi hình thức. Đồng thời tăng cường quốc phòng, kiên quyết không để cho Trung Quốc chiếm thêm một hòn đảo nào nữa của ta hoặc cản trở ta hoạt động trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam.

Mỗi chính đảng đều có tư tưởng và đường lối riêng của mình. Nhưng chính đảng mạnh nhất, sáng suốt nhất là chính đảng có tên là “Toàn Dân”. Nhà nước phải tin tưởng nhân dân, tập trung được tài năng và ý chí của nhân dân. Đồng thời nhà nước cũng phải làm như thế nào để nhân dân tin cậy, không nghi ngờ, không oán ghét. Chính trị cao thể hiện ở chỗ biết sợ dân chứ còn làm cho dân sợ thì dễ lắm, chỉ cần sắm nhiều dùi cui và xây nhiều nhà đá.

Chỉ cần thoát ra khỏi nhanh vuốt chính trị của Trung Quốc, thoát ra khỏi tư tưởng phản động của Trung Quốc thì mọi chuyện sẽ khác.

Nhưng tôi không hiểu các nhà lãnh đạo của đất nước hiện nay đang nghĩ gì? 

TP Hồ Chí Minh, ngày 16/07/2011.
____________________

*Bài viết do tác giả gửi trực tiếp cho NXD-Blog.
**Bài này dự định đưa vào lúc 0h, nhưng do đêm qua nhiều khách ghé hiên trà, bận túi bụi nên không đưa lên như đã hẹn. Thành thật xin chư vị thông cảm!

*Xin cảm ơn chư vị đã ghé thăm, với hơn 110 ngàn lượt trong suốt cả ngày hôm qua!

Chủ Nhật, 17 tháng 7, 2011

TS NGUYỄN QUANG A: HỌ ĐÃ QUÊN MẤT LỜI CỤ HỒ 45 NĂM TRƯỚC!

Họ quên mất lời cụ Hồ 45 năm trước rồi sao?

Nguyễn Quang A

Nhiều người đi biểu tình hôm nay, ngày 17-7-2011, tại Hà Nội đã trương tấm biển: ngày 17-7 Bác Hồ đã dạy KHÔNG CÓ GÌ QUÝ HƠN ĐỘC LẬP TỰ DO. Đúng ngày này cách đây 45 năm Cụ Hồ đã nói như vậy.



Ngày hôm nay thấy các thanh  niên trẻ, đẹp trai, mặc sắc phục công an nhân dân chặn người biểu tình tôi hỏi họ đã học tập Hồ Chí Minh suốt mấy năm qua mà không nhớ câu quan trọng đó của cụ hay sao mà lại đi ngăn chặn người dân biểu tình vì “độc lập tự do”? Chúng lặng im không đáp lại. Những người có trách nhiệm suốt cả mấy năm hô hào học tập Cụ cũng quên rồi sao mà đưa cảnh sát ngăn chặn và đàn áp người biểu tình đúng vào ngày kỷ niệm năm thứ 45 này?

Tôi thấy những cảnh sát trẻ xô đẩy Gs Phạm Duy Hiển, không trực tiếp thấy ai bị hành hung ở xung quanh.
Nhưng gần 50 người đã bị hốt lên xe bus chở ra Mỹ Đình và họ bị bỏ ở đó.

Tại Hồ Chí Minh, trong lần biểu tình trước, qua ảnh của những người tham gia cả thế giới thấy một kẻ  mặc thường phục đã hành hung bắt người vô cùng thô bạo.


Đấy là sự vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Những kẻ bắt và hành hung người đó là ai? Chúng đã hành xử như những tên cướp mà cảnh sát mặc đồng phục luôn cho mình là đại diện của pháp luật ở gần đó sao không can thiệp? Có người sẽ hỏi sao tôi lại quá ngây thơ đến vậy? Tất nhiên tôi cũng biết chắc chắn chúng là ai.

Thế nhưng, về mặt pháp lý chỉ có những cảnh sát mặc đồng phục mới là những người thi hành công vụ. Ngay cả các cảnh sát này nếu bắt người không đúng quy định của luật pháp thì họ cũng phạm luật. Cảnh sát mặc thường phục, nếu không trương ra thẻ để chứng minh rằng mình đang phải “cải trang” để làm công vụ thì chỉ là những người dân thường. Những kẻ mặc thường phục hành hung, bắt người là chúng đã phạm pháp rành rành. Sáng nay, cảnh sát mặc đồng phục hẳn hoi đã hành hung và bắt một thanh niên cũng theo kiểu như vậy giữa thanh thiên bạch nhật mà chẳng  cần “cải trang” gì cả.


Chiều nay, tôi nhận được điện thoại của anh Phạm Mười. Anh nói anh là phóng viên của một báo nước ngoài, mà tôi cho là một tờ báo rất nổi tiếng, cùng bốn người của gia đình anh và 2 người khác đã bị công an bắt vào đồn gần vườn hoa Cổ Tân, sát Nhà hát lớn, khoảng 10 giờ sáng nay và anh đã bị hành hung và nhục mạ. Nếu đúng vậy, thì phải trừng trị những kẻ đã vi phạm thô bạo quyền tự do, đã phạm pháp.

Cần truy tố những kẻ phạm tội đó, bất kể chúng là ai. Không ai hủy hoại lòng tin của người dân vào pháp luật, làm nhơ bẩn hình ảnh của chính quyền Việt Nam bằng những kẻ đó. Những người sử dụng những kẻ ấy có hiểu sự thật sơ đẳng đó hay không?

Không có gì quý hơn độc lập tự do. Độc lập đang bị đe dọa, tự do thì bị vi phạm nghiêm trọng bởi chính những người luôn to mồm nhân danh nhà nước. Ngư dân ta bị các lực lượng Trung Quốc bắt bớ và hành hung. Người dân ta đi biểu tình vì biển đảo của tổ quốc bị công an bắt bớ và hành hung. Sao trớ trêu vậy? Những người luôn lớn tiếng hô học tập Hồ Chí Minh, họ đã học được những gì?

*Bài viết do TS Nguyễn Quang A gửi trực tiếp cho NXD-Blog.
Xin chân thành cảm ơn tác giả!