VỀ CUỐN SÁCH CHỮ NÔM "THIÊN CHÚA THẬP NGŨ KHỔ NẠN KINH VĂN"
Võ Phương Lan
Viện Nghiên cứu Tôn giáo
Trong công cuộc truyền đạo Thiên Chúa vào Việt Nam, chữ Nôm là một công cụ ngôn ngữ, đã được các giáo sĩ nước ngoài và những người truyền đạo người Việt sử dụng nhiều. Số sách chữ Nôm của Thiên Chúa giáo qua thời gian bị mất mát, tuy nhiên vẫn lại còn một số trong các thư viện và trong giáo dân. Sau đây chúng tôi giới thiệu một cuốn trong số đó.
Cuốn sách Thiên Chúa thập ngũ khổ nạn kinh văn, mà chúng tôi không thấy có trong thư mục tư liệu của Viện Hán Nôm, là sách riêng trong gia đình của cụ Nguyễn Chinh, một giáo dân thuộc giáo xứ Vĩnh Hoà, xã Hợp Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Cụ là người thông thạo chữ Hán và có nhiều sách chữ Hán, chữ Nôm. Cụ mất năm 1992, số sách vở của cụ đã bị thất tán gần hết, chỉ còn lại vào quyển, hiện được anh Nguyễn Văn Thuyên, là cháu nội của cụ, hiện công tác tại Viện Nghiên cứu Tôn giáo, lưu giữ. Cuốn sách Thiên Chúa thập ngũ khổ nạn kinh văn là một trong các cuốn sách đó. Sách chữ Nôm, in khắc trên giấy bản, khổ 25,5cm x 14,5cm, 160 trang. Trang có kẻ dòng, chữ khắc đẹp, rõ nét, có thể sách được in ở một cơ sở in lớn. Sách đã cũ, có những trang đã bị rách nát. Tuy nhiên phần lớn chữ còn có thể đọc được. Riêng trang đầu tiên là dòng chữ Hán viết tay "Thiên Chúa thập ngũ khổ nạn kinh văn" (có lẽ bìa vốn có đã bị rách nên tờ giấy có chữ viết tay được đóng thêm vào thay bìa) không tìm thấy niên hiệu cũng như tác giả. Sách gồm ba phần. Phần một được bắt đầu bằng câu "Ngắm 15 sự thương khó của Đức Chúa Jesus..." gồm 15 đoạn văn kể lại các giai đoạn chịu khổ hình của Chúa Jesus từ khi bị Giu-da phản bội đến khi tắt thở trên cây thánh giá. Kết thúc mỗi đoạn văn là lời cầu nguyện. Phần hai là "Phép lần hạt năm dấu thánh Đức Chúa Jesus" gồm sáu đoạn văn kể lại việc Đức Chúa Jesus bị đóng đinh. Phần ba là "Phép lần hạt năm dấu thánh Đức Chúa Jesus" kể lại việc Đức Chúa Jesus bị đóng đinh kèm theo những lời sám hối. Hai phần sau có lẽ là từ một cuốn sách khác, được đóng chung vào cuốn Thiên Chúa thập ngũ khổ nạn kinh văn vì cỡ chữ của những phần này bé hơn. Đây là những bài kinh cầu nguyện của các tu sĩ và giáo dân đọc trong mùa chay, tức là mùa thương khó để kỉ niệm sự kiện Đức Chúa chịu khổ hình trên cây thánh giá để chuộc tội cho loài người.