LẠM BÀN VỀ CÂU “CHƯA ĐỖ ÔNG NGHÈ ĐÃ ĐE HÀNG TỔNG”

Lê Nguyễn 

LẠM BÀN VỀ CÂU 

“CHƯA ĐỖ ÔNG NGHÈ ĐÃ ĐE HÀNG TỔNG”

*Bài này được giới thiệu cách nay đúng 6 năm, khi bạn bè còn ít, nay Facebook nhắc lại. Xét thấy đề tài vẫn còn giá trị thời sự, xin giới thiệu lại với các bạn chưa đọc, ai đã đọc rồi, nay đọc lại, cũng ….không sao!

***

Câu nói dân gian quen thuộc trên hẳn là hầu hết chúng ta đều biết và hiểu qua ý nghĩa của nó. Song cái mối quan hệ giữa ông nghè và hàng tổng như thế nào, và tại sao thành phần xã hội học cao hiểu rộng này chỉ đe hàng tổng mà không đe hàng xã, hàng huyện hay hàng tỉnh thì hầu như không thấy có tài liệu nào giải thích thỏa đáng. 

RÙA HỒ GƯƠM VÀ ĐIỀM BÁO QUỐC BIẾN

SỰ TÍCH HỒ GƯƠM 

Trần Ngọc Đông

Nhân chuyện cả nước xôn xao khi rùa Hồ Gươm chết nhằm ngày mùng 10 tháng Chạp năm nay. Nhiều người vẫn cứ cho rằng đây là con rùa có từ thời Lê Lợi đã cắp gươm báu mang đi. Nên tôi đánh máy và trích chép lại hai câu chuyện ở trong sách ‘Tang Thương Ngẫu Lục’ của đôi bạn Phạm Đình Hổ- Nguyễn Án viết trong khoảng cuối Tây Sơn đầu đời Nguyễn nói về Hồ Gươm và rùa ở nơi đây.

Phạm Đình Hổ: NHÂN NGƯ - LOÀI CÁ CÓ NGHĨA (CÁ ÔNG VOI)

Nhân Ngư (仁 魚) hay cá Ông Voi 

 

Trần Ngọc Đông

Lời dẫn của Trần Ngọc Đông: Nhân chuyện cá voi chết ở Nghệ An, chợt nhớ sách 'Vũ Trung Tùy Bút' được viết vào khoảng đầu thời Nguyễn của Phạm Đình Hổ cũng có truyện cá voi chết ở tỉnh này. Trong sách gọi là 'Nhân Ngư' rồi có chua bằng chữ Nôm 'tục danh cá Ông Voi'. Mới thấy rằng: từ xưa đến nay dân ta đều rất tôn trọng loài cá này. Chẳng thế đã đặt tên cho là NHÂN NGƯ (Loài Cá Nhân Nghĩa) .Khi chết phải kéo vào bờ chôn cất tử tế, lại có văn tế như người. Ấy cũng là một điều hay của ngư dân đến nay còn giữ được .