GIẬT MÌNH: MƯỜI SÁU CHỮ VÀNG - BẢN GỐC VÀ BẢN DỊCH

Lãnh đạo TP Hồ Chí Minh tặng quà cho Tổng lãnh sự Trung Quốc tại TP HCM.

Lê Văn Sinh

BẢN GỐC VÀ BẢN DỊCH !

1. Ngày nay, quan hệ hợp tác làm ăn giữa các quốc gia trên thế giới tuân theo nguyên tắc BÌNH ĐẲNG, CÙNG CÓ LỢI. Tuy nhiên, không phải lúc nào và ở đâu nguyên tắc này cũng được tôn trọng triệt để.

2. Năm 1999, TBT, CTN Trung Quốc Giang Trạch Dân nêu phương châm hợp tác giữa hai nước Trung - Việt. Phương châm này, được TBT Lê Khả Phiêu chấp nhận, được báo chí Việt gọi vắn tắt là 16 chữ vàng. Nguyên văn như sau: 

 

山 水 相 連

理 想 相 通

文 化 相 同

運 命 相 關 

 
Sơn thủy tương liên,
Lý tưởng tương thông,
Văn hóa tương đồng,
Vận mệnh tương quan.

(Sông núi gắn liền,
Có chung lý tưởng,
Hòa nhập văn hóa,
Có chung định mệnh.)

Vấn đề là ai đó đã dịch bản văn trên thành bài thơ / khẩu hiệu êm tai thế này:

Láng giềng hữu nghị,
Hợp tác toàn diện,
Ổn định lâu dài,
Hướng tới tương lai.

3. Tôi không biết chữ Hán. Vậy xin treo lên đây và mong được các bậc thức giả am hiểu về lĩnh vực này giải thích giùm. Thật là biết ơn lắm vậy.

Ghi chú:
Tôi hiểu đơn giản thế này: 

Sông núi gắn liền không hẳn là láng giềng hữu nghị.
Có chung lý tưởng chưa chắc đã có hợp tác toàn diện.
Hòa nhập văn hóa khác ổn định lâu dài.
Có chung định mệnh không đồng nghĩa hướng tới tương lai.
________________________

Một số bình luận:

Nguyễn Văn Phước: Thôi xong - Vận mệnh tương lai VN mà gắn kết chặt như hình với bóng Chinazi là mất hết biển đảo với tụi nó và người dân Việt mình khổ như dân TQ bây giờ thì chết chắc - nó bịt mồm bịt miệng đàn áp giết hại dân nó dã man như Thiên An Môn, Tây Tạng, Tân Cương, Ngô Duy Nhĩ, Hong Kong! Nhìn nó “chăm sóc” dân Vũ Hán trong bệnh dịch là quá hiểu. Phải công bố âm mưu thâm độc này của China và quyết thay đổi về thực chất ngay từng câu của 3 dòng cuối. Đây là việc sống còn chứ không phải chơi đâu ! Cả hành tinh thế giới này giờ đây tất cả các quốc gia đã nhận ra dã tâm và bộ mặt thật nham hiểm lật lọng của TQ - Việt Nam chắc chắn cũng phải nhận ra như vậy !

Đây không hề còn là ‘16 chữ Vàng’ - mà là ‘16 chữ viễn cảnh ám ảnh của mất mát chết chóc, tang thương’ !

Nghiem Truong Cần bạch hóa chuẩn ngữ nghĩa của 16 chữ tai quái này. Mong thay!

Phạm Thành Láng giềng hữu nghị, Hợp tác toàn diện, Ổn định lâu dài, Hướng tới tương lai, là Tàu nó dịch đấy, Việt cứ thế mà đớp.

Ngữ Trương Ngoài “sông núi gắn liền” thì không thay đổi được, riêng ba điều sau thì thay đổi được hết!

Vuong Tran Ngoc Tôi nhớ không nhầm thì lúc bấy giờ, khi Giang Trạch Dân sang, truyền thông đã có tuyên truyền ngay 16 chữ , khoe hình thư pháp - Giang Trạch Dân cũng là nhà thư pháp. Lời “dịch” có sau , dần thêm định ngữ “vàng” thành công thức ! Sản phẩm như vậy là “ kết tinh” của bè lũ Hán nô đệ trình lên “thiên triều”. Ai bảo đó là bản dịch ?

Nguyễn Cảnh Thuỵ Thực hiện16 chữ phải chăng tự trói mình vào lệ thuộc? 

Hoan Le 

núi liền núi, sông liền sông
lý tưởng như nhau
văn hóa tương đồng với nhau
vận mệnh liên quan mật thiết với nhau (cùng sống cùng chết với nhau)

Đây mới là ý nghĩa thực sự của bản gốc. nghe như thể 2 nước là một vậy. 

Không hiểu sao người ta lại "dịch", đúng ra là viết lại một bản gần như hoàn toàn mới rồi cho lưu hành rộng rãi ra như vậy. trong bản gốc hoàn toàn không có chữ nào là Láng giềng hữu nghị, Hợp tác toàn diện, Ổn định lâu dài, Hướng tới tương lai cả. Tiện đây em xin dịch ngược lại 16 chữ tiếng Việt này sang lại tiếng Trung để các bác so sánh:
.

邻居友谊
全面合作
长久稳定
朝向未来

như các bác thấy, không có một chữ nào giống nhau. Ý nghĩa cũng khác nhau một trời một vực. Cảm kích tác giả đã phát hiện ra sự khác biệt này. Là một phiên dịch Việt- Trung tôi thấy thật hổ thẹn khi không sớm nhìn ra một vấn đề lớn như thế , lại có liên qua tới chuyên môn của mình. Càng căm hận hơn kẻ nào đã đổi trắng thay đen một cách trắng trợn như vậy. Chúng thật sự đã xem toàn dân Việt Nam là một lũ mù, một lũ ngu, một bầy cừu chỉ biết ăn biết ị thôi thật sao? 

Giang Điền Người dịch ra câu khẩu hiệu: "Láng giềng hữu ngị / hợp tác toàn diện / Ổn định lâu dài / Hướng tới tương lai" . Theo tôi còn chấp nhận được vì đó là nguyện vọng chung của bất kì nước nào trong quan hệ quốc tế. 

Mười sáu chữ dịch nghĩa trên là: "Sông núi gắn liền / Có chung lý tưởng / Hòa nhập văn hóa / Có chung định mệnh". Không thể như thế ngoài bốn chữ đầu . Mười hai chữ tiếp sau khẳng định ý ngĩa rằng : Chúng ta là một bộ phận hữu cơ của TQ mà KHÔNG THỂ TÁCH RỜI ! Điều đó không thể chấp nhận được vì chúng ta là một quốc gia độc lập , có chủ quyền, có nền văn hóa riêng , tiếng nói chữ viết riêng sao phải hội nhập với họ ? sao phải chung vận mệnh với họ ?
_______________

Kg bác TỄU và các bác, 
 
Tôi không bàn luận, chỉ chia sẻ những gì có được.

Đó là 2 tư liệu khác nhau, ra đời cách nhau 8-9 năm lận.

- Một cái liên quan tới ông Đỗ Mười (1991)
- Một cái liên quan tới ông Lê Khả Phiêu, Nông Đức Mạnh (1999, 2000)

Không có chuyện "cố ý" dịch sai văn bản.

Một cái nhận định chung về tình thế và tương quan với nhau của 2 nước (chung chung, nét lớn, nguyên tắc "sống chết có nhau).

Cái thứ hai mới nêu phương châm ứng xử với nhau (cụ thể hơn).

Trích:

- Tháng 11 năm 1991, sau khi Trung Quốc và Việt Nam thực hiện bình thường hoá quan hệ, nhà lãnh đạo cấp cao hai đảng, hai nước liên tiếp đi thăm lẫn nhau, sự giao lưu và hợp tác giữa hai bên trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, quân sự, khoa học kỹ thuật, văn hoá ngày càng mở rộng và sâu sắc.

Do đặc thù địa lý tự nhiên, con người, chế độ xã hội và vận mệnh sống còn của hai đảng cầm quyền của hai nước hết sức gần gũi, gắn bó:

Sơn thủy tương liên,
Lý tưởng tương thông,
Văn hóa tương đồng,
Vận mệnh tương quan 

Chữ Hán: 

山水相連
理想相通
文化相同
運命相關

- Đầu năm 1999 (hơn 8 năm sau), Tổng bí thư Giang Trạch Dân đã đề ra và Tổng bí thư Đảng cộng sản Việt Nam Lê Khả Phiêu đã đồng ý Phương châm 16 chữ vàng, là:

"Ổn định lâu dài, hướng tới tương lai, láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện" đã xác định tư tưởng chỉ đạo và khung tổng thể phát triển quan hệ hai nước trong thế kỷ mới, đánh dấu quan hệ Trung Việt đã bước vào giai đoạn phát triển mới được lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước xác định trong Tuyên bố chung, từ tháng 2/1999.

- Tháng 11 năm 2000, khi hội đàm với Tổng bí thư mới đảng cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh đến thăm, Tổng bí thư Giang Trạch Dân nêu rõ, 16 chữ này là phương châm quan trọng chỉ đạo sự phát triển quan hệ hai nước.