Thứ Sáu, 29 tháng 3, 2013

TÓM LƯỢC VỤ ÁN CƯỠNG CHẾ ĐẤT Ở TIÊN LÃNG

Bách khoa toànthư mở Wikipedia

VỤ ÁN CƯỠNG CHẾ ĐẤT Ở TIÊN LÃNG 


Vụ án cưỡng chế đất đai ở Tiên Lãng là vụ án về tranh chấp đất đai giữa ông Đoàn Văn Vươn ở Cống Rộc, Vinh Quang cùng gia đình và Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng. Vụ án thu hút dư luận Việt Nam vì đây được coi là đỉnh điểm về xung đột về đất đai, của những bất cập về cả pháp luật đất đai, việc thực thi pháp luật ở các cấp địa phương và là một tổn thất chính trị to lớn. Kết quả là 4 công an và 2 người thuộc ngành quân đội bị thương,[1] 6 người dân bị bắt và bị khởi tố, việc thu hồi đất bị hủy bỏ[2][3][4], một số cán bộ địa phương bị đình chỉ công tác và bị cách chức.[5][6][7][8][9] 

Bối cảnh

Đoàn Văn Vươn (1963) sinh sống tại Cống Rộc, xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng,[10][11] từng phục vụ trong quân đội nhân dân Việt Nam, là kĩ sư nông nghiệp tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp Hà Nội.[12] Từ năm 1993, ông Vươn thực hiện việc quai đê lấn biển để nuôi trồng thủy sản. Ông khởi nghiệp bằng việc bán tài sản, vay mượn bạn bè, người thân và ngân hàng, chịu nhiều thiệt hại mất mát trong quá trình lấn biển, bao gồm cái chết của con gái đầu 8 tuổi bị rơi xuống cống chết đuối trong một lần theo bố mẹ ra đầm.[13].

Cụ thể, năm 1993, huyện Tiên Lãng ban hành quyết định giao cho Đoàn Văn Vươn diện tích 21ha đất bãi biển khu vực nam cống Rộc thuộc xã Vinh Quang để sử dụng vào mục đích nuôi trồng thủy sản, thời hạn sử dụng là 14 năm. Trong quá trình sử dụng ông đã tự ý đắp bờ bao để sử dụng vượt quá diện tích được giao.[14]
Từ năm 1995, ông đã xây được một con đê cao tạo thành bờ bao cho một vùng đầm rộng lớn hàng chục ha cùng hàng ngàn cây sú, vẹt mọc lên tạo thành cánh rừng chắn sóng.[12] Gia đình ông đã có đầm nuôi tôm, cá để sinh sống.

Tháng 3 năm 1997, ông Vươn làm đơn xin giao đất bổ sung phần diện tích lấn biển ngoài diện tích được giao. Tháng 4 năm 1997, huyện Tiên Lãng ra quyết định giao bổ sung cho ông Vươn 19,3ha giáp với diện tích đã giao, thời hạn 14 năm. Tổng cộng ông Vươn được sử dụng 40,3ha đất để nuôi trồng thủy sản.[14]

Đê lấn biển của ông còn được cho rằng đã góp phần giúp nhân dân trong vùng không phải lo vỡ đê mỗi khi bão lũ.[15] Ông Vươn đã đắp được một số đoạn đê để bảo vệ đầm thủy sản của mình, ví dụ như đoạn đê công vụ. Chính quyền huyện sau này cũng đắp thêm được một số đoạn nhỏ của đê công vụ, nhưng lại nhận rằng chính quyền đã có công đắp đê chứ không phải ông Vươn. Việc này đã bị người dân địa phương phản đối.[16] 

Diễn biến 

Đến thời điểm hết hạn giao đất, năm 2009, huyện Tiên Lãng đã làm thủ tục thu hồi toàn bộ 40,3 ha của ông Đoàn Văn Vươn. Tuy nhiên, ông Vươn đã khiếu nại việc thu hồi 19,3ha đất lên huyện, sau đó không đồng tình quyết định của huyện, ông khởi kiện lên Tòa án.

Ngày 27 tháng 1 năm 2010, Tòa án huyện Tiên Lãng đã xét xử sơ thẩm và bác đơn khởi kiện của ông Vươn; giữ nguyên quyết định thu hồi. Đoàn Văn Vươn tiếp tục kháng cáo bản án sơ thẩm. Tóa án Nhân dân thành phố Hải Phòng đã thụ lý hồ sơ và tiến hành “hòa giải” bằng “Biên bản thỏa thuận”: nếu ông rút đơn thì UBND huyện Tiên Lãng sẽ tiếp tục cho thuê đất.

Sau khi có Quyết định đưa vụ án ra xét xử ngày 19 tháng 4 năm 2010, ông Vươn rút toàn bộ yêu cầu kháng cáo. Ba ngày sau, Tòa án Nhân dân thành phố Hải Phòng quyết định đình chỉ việc xét xử phúc thẩm vụ án hành chính này. Sau đó, huyện Tiên Lãng đã nhiều lần gửi thông báo làm việc với ông Vươn về việc thu hồi đất đã hết thời hạn sử dụng. Ông Vươn vẫn yêu cầu huyện tiếp tục cho ông thuê đất để nuôi trồng thủy sản.

Sáng 5 tháng 1 năm 2012, huyện Tiên Lãng đã tiến hành cưỡng chế với lực lượng đông đảo hơn 100 người bao gồm cả lực lượng công an và quân đội do phó chủ tịch huyện Nguyễn Văn Khanh làm trưởng ban cưỡng chế nhưng đã bị gia đình ông Đoàn Văn Vươn chống trả. Đoàn Văn Vươn vắng mặt vì lúc đó bận lên Viện Kiểm sát nhân dân Hải Phòng kháng cáo nhưng gia đình đã dùng mìn tự chế và đạn hoa cải bắn trả nhằm vào lực lưỡng cưỡng chế, hậu quả là 4 công an và 2 người thuộc ngành quân đội bị thương.[14] 

Kết quả 

Sau vụ cưỡng chế bất thành ngày 5 tháng 1, quyết định thu hồi đất bị tạm hoãn, 4 người thuộc ngành công an và 2 thuộc ngành quân đội nhân dân bị thương. Cơ quan công an Hải Phòng ra quyết định khởi tố vụ án giết người và chống người thi hành công vụ đối với Đoàn Văn Vươn và các đối tượng tham gia liên quan, các ông Đoàn Văn Quý (sinh năm 1966); Đoàn Văn Vươn (sinh năm 1963); Đoàn Văn Sinh (sinh năm 1957) và Đoàn Văn Vệ (sinh năm 1974),[17], ngôi nhà 2 tầng của Đoàn Văn Vươn dùng cố thủ bị phá hủy, mà Phó chủ tịch UBND Hải Phòng Đỗ Trung Thoại cho là do "nhân dân bất bình nên vào phá" và người dân rất đồng tình với việc cưỡng chế này.[18] Cơ quan công an cũng khởi tố Phạm Thị Báu (sinh năm 1982) và Nguyễn Thị Thương (sinh năm 1970, vợ ông Vươn) và đang truy tìm hai người khác là Đoàn Văn Thoại (sinh năm 1970) và Phạm Văn Thái (sinh năm 1977).

Tuy nhiên việc thu hồi đất đã bị hủy bỏ[2][3][4], chủ tịch UBND và Bí thư Đảng ủy xã Vinh Quang cũng bị đình chỉ chức vụ.[5] Ngày 10 tháng 2, thủ tướng chính phủ đã yêu cầu chính quyền địa phương thi hành các thủ tục cho phép gia đình ông Vươn tiếp tục được sử dụng đất đã giao.[19] Chiều ngày 23 tháng 2 năm 2012, Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng bị cách chức.[6][7][8][9] 

Phản ứng 

Chính quyền địa phương

Đại diện chính quyền huyện Tiên Lãng, việc thu hồi đất của Tiên Lãng là căn cứ theo quyết định của huyện.[20]

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng cho rằng :"Quyết định giao đất và thu hồi đất là đúng và phù hợp. Hơn nữa, theo quy định, đất chỉ được giao cho người địa phương, trong khi ông Vươn không phải người ở xã Vinh Quang".[21]

Ngày 7 tháng 2 năm 2012, Thường vụ Thành ủy thành phố Hải Phòng đã tổ chức họp báo thông báo quyết định kiểm điểm và ra quyết định kiểm điểm tập thể Ban thường vụ huyện ủy Tiên Lãng; đình chỉ công tác ông Lê Văn Hiền, Phó bí thư, chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng, và Phó chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng Nguyễn Văn Khanh, là người trực tiếp chỉ đạo cưỡng chế thu hồi đất để kiểm điểm trách nhiệm cá nhân.[22] 

Các chính khách Việt Nam 

Các báo ở Việt Nam đã dẫn lời nhiều chính khách của Việt Nam bàn về vấn đề này. Các ý kiến cho rằng Đoàn Văn Vươn và các đối tượng đã vi phạm pháp luật tội chống người thi hành công vụ, nhưng huyện Tiên Lãng cũng có thể sai về mặt pháp luật khi tiến hành cưỡng chế ở vụ án này.

Nguyên Chủ tịch nước Việt Nam, Lê Đức Anh nói, trong vụ cưỡng chế này, chính quyền huyện, xã đều sai và đây là bài học mà chính quyền cả nước phải rút kinh nghiệm.[23] Ông cũng cho rằng "Thành ủy Hải Phòng và UBND TP Hải Phòng phải có trách nhiệm xử lý, làm sai chỗ nào thì phải nhận sai ở chỗ đó, không được trả lời loanh quanh và không được che giấu sai phạm. Trả lời tiền hậu bất nhất là không thể được" và "sử dụng bộ đội để cưỡng chế với dân là tuyệt đối sai" [24]

Quan điểm của GS Đặng Hùng Võ là: Một mặt, chính quyền huyện Tiên Lãng đã giao đất cho ông Vươn là sai luật. Mặt khác, chính quyền huyện không có đủ thẩm quyền để quyết định thời gian giao đất là bao nhiêu năm và đất giao cho ông Vươn phải gọi là đất nông nghiệp.[25] Bài báo cũng coi đây là đỉnh điểm về xung đột đất đai.

Theo Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, đây có thể coi là một tổn thất chính trị lớn.[26]

Ngày 2/2/2012, văn phòng Chính phủ cho biết thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng quyết định sẽ chủ trì họp chỉ đạo giải quyết vụ việc.[27] Ngày 10/2, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kết luận chính quyền đã sai toàn diện trong vụ Tiên Lãng.[28] 

Các luật sư và trí thức Việt Nam 

Luật sư Trần Vũ Hải, gửi đơn lên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (cũng là đại biểu Quốc hội Việt Nam khu vực 3 Hải Phòng, trong đó có huyện Tiên Lãng) kiến nghị xem xét khởi tố hình sự vụ chính quyền Hải Phòng phá sập nhà ông Vươn và em trai ông. Theo ông Hải, nguyên thủy việc cưỡng chế đầm tôm của ông Vươn cũng sai vì "xuất phát từ quyết định thu hồi sai" và "Phải xác định xem chính quyền (Tiên Lãng) sai thế nào mới dẫn đến ông Vươn quá bức xúc và có hành động quá khích".[29] 

Dư luận xã hội 

Theo bà Trần Thị Mịn, em dâu ông Đoàn Văn Vươn: "Họ dồn đến đường cùng, nên anh tôi bảo là phải giữ, chứ cũng không dám nổ súng đâu... Bây giờ nợ hơn chục tỷ thì gọi là lên bờ chỉ có chết thôi, không thể sống bằng cái gì được, nhà cửa không có. Nên phải giữ lấy đất, chứ không phải chống trả đâu".[30]

Sau khi một số cán bộ địa phương bị đình chỉ công tác hay bị cách chức, nhiều người dân đã bày tỏ ý kiến đồng tình với việc cách chức này.[31]

Một số dư luận trái chiều khác như theo một nhóm phóng viên thuộc báo Công An Nhân Dân Online, Đoàn Văn Vươn được mô tả là con người có hàng loạt sai phạm trong quá trình sử dụng đất.[32] Theo báo này, ông Vươn được cho là lấn chiếm đất nhà nước với diện tích 19,3 ha để "khai hoang". 

Chú thích
  1. ^ VnMedia: - Xã hội -> Tin tức/Toàn cảnh vụ cưỡng chế đất ở Hải Phòng
  2. ^ a b Một số cán bộ lão thành phản ứng với phát biểu của bí thư Thành ủy
  3. ^ a b Thu hồi quyết định cưỡng chế ở Tiên Lãng
  4. ^ a b Thu hồi quyết định cưỡng chế đất với ông Vươn
  5. ^ a b Hai 'quan xã' bị đình chỉ công tác trong vụ Tiên Lãng
  6. ^ a b Chủ tịch Tiên Lãng 'bị cách chức'
  7. ^ a b Cách chức Chủ tịch huyện Tiên Lãng
  8. ^ a b Chủ tịch huyện Tiên Lãng bị đề nghị cách chức
  9. ^ a b Chủ tịch, phó chủ tịch huyện Tiên Lãng bị cách chức
  10. ^ Vụ cưỡng chế ở Hải Phòng. Báo Giáo Dục Việt Nam.
  11. ^ Toàn cảnh vụ Tiên Lãng trước giờ "xử"
  12. ^ a b Chuyện tình của vợ chồng ông Đoàn Văn Vươn (I) - Phụ nữ Today
  13. ^ Báo cựu chiến binh online
  14. ^ a b c Hải Phòng thừa nhận cưỡng chế 'quá tay'
  15. ^ Chính quyền vẫn nói ngược chiều dân về ông Vươn, HƯNG DŨNG - L.KIÊN, báo Tuổi Trẻ, 20/01/2012, 08:39 (GMT+7)
  16. ^ Đắp đê công vụ: công Vươn, công huyện - bên nào to hơn?
  17. ^ “Vụ cưỡng chế ở Tiên Lãng, Hải Phòng: Cứ thu hồi, giao cho ai tính sau!”.
  18. ^ Phó chủ tịch Hải Phòng: 'Dân bất bình nên phá nhà ông Vươn'
  19. ^ Thủ tướng: Ông Vươn được sử dụng đất đã giao
  20. ^ “Góc nhìn đối lập về chủ đầm tôm bị cưỡng chế”.
  21. ^ Thế Dũng. “Vụ nổ mìn ở Tiên Lãng: Cưỡng chế quá tay”. Báo Người lao động online.
  22. ^ “Đình chỉ chức vụ Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng”. Báo Thanh Niên (8 tháng 2 năm 2012). Truy cập 8 tháng 2 năm 2012.
  23. ^ Báo Người lao động. “Đại tướng Lê Đức Anh lên tiếng vụ cưỡng chế ở Hải Phòng”.
  24. ^ Đại tướng Lê Đức Anh: "Sử dụng bộ đội để cưỡng chế là tuyệt đối sai"
  25. ^ Đặng Hùng Võ. “Vụ cưỡng chế Tiên Lãng – đỉnh điểm xung đột về đất đai”. Vietnamnet.
  26. ^ Nguyễn Quốc Thước. “Tướng Thước: "Vụ Tiên Lãng là một tổn thất chính trị lớn"”. Vietnamnet.
  27. ^ Quốc, Hà (11:31 AM, 03/02/2012). "Thủ tướng Chính phủ sẽ chủ trì họp chỉ đạo giải quyết vụ việc cưỡng chế thu hồi đất ở Tiên Lãng" (Tiếng Việt). Báo Điện tử Chính phủ Việt Nam. Bản gốc từ bản gốc lưu ngày 2 tháng 2 năm 2012. Truy cập 2 tháng 3 năm 2012. "từ ngày 06 tháng 02 đến 10 tháng 02 năm 2012, Thủ tướng Chính phủ sẽ chủ trì cuộc họp với một số cơ quan chức năng ở Trung ương và Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng để chỉ đạo, giải quyết vụ việc cưỡng chế thu hối đất ở xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng."
  28. ^ Chính quyền sai toàn diện trong vụ Tiên Lãng - VnExpress
  29. ^ ‘Ông Vươn có thể được giảm tội’, BBC 16/1/2012
  30. ^ Lời khẩn nài của người thân ông Vươn, BBC 9/1/2012
  31. ^ Người dân Tiên Lãng nói về cách chức 'quan huyện'
  32. ^ Đoàn Văn Vươn với hàng loạt sai phạm trong quá trình sử dụng đất, Nhóm PV báo Công an nhân dân, 9:04:00 07/02/2012

Xem thêm

6 nhận xét :

  1. Tôi ở cách chỗ xử anh Vươn... gần 2 ngàn km nên không đên dự phiên tòa được. Các bạn ở gần nên đi dự xem"vở diễn" để hiểu sự thật về phiên tòa và an ủi các anh chị nạn nhân.

    Trả lờiXóa
  2. Một bài "Tóm lược" công phu và khách quan!
    Tuy nhiên, cũng như vụ "Văn Giang" kết quả xét xử sẽ không có gì thay đổi. "Lửa" sẽ được tiếp thêm "Dầu'. Một "Vĩnh Yên" với đòan người hàng ngàn người tập hợp nhau lại chỉ trong vài giờ! Nhân dân Vĩnh Yên đi đòi công lý cho anh Tuấn Anh bằng BỨC XÚC của MỖI CON NGƯỜI. Sau khi xét xử Đòan Văn Vươn, bức xúc của mỗi con người sẽ tiếp tục tăng cao. Cùng với bức xúc trong việc "sửa đổi Hiến pháp", chúng ta sẽ thấy: Từ Mục Nam Quan đến mũi Cà Mau, nơi nào cũng trở thành "Vĩnh Yên" được.
    Một kết cục thấy trước không còn xa và không thể thay đổi, giống như kết cục phiên tòa Đòan Văn Vươn cũng sẽ không thể khác vụ "Văn Giang"!

    Trả lờiXóa
  3. havinh001@gmail.comlúc 00:21 26 tháng 3, 2013

    Đã có những việc sôi sục một thời như vụ việc ông Đoàn văn Vươn ở Tiên Lãng .Giấy mực chữ nghĩa viết về vụ này khá là nhiều.Ý kiến của thủ tướng tham ra tham vào ,cư dân Mạng ký tên ủng hộ Đoàn văn Vươn v.v..
    Có thể có những chủ nhân của những chữ ký ấy đến hôm nay đã qua đời rồi.Năm mới chuyện mới :Thế lực thù địch đang còn ngồn ngộn trong câu chuyện sửa đổi HP1992...Vụ Đoàn văn Vươn đã chìm vào dĩ vãng rồi .
    Giữa biển lớn đó chỉ còn là một gợn sóng nhỏ mà thôi.

    Trả lờiXóa
  4. Bác Tễu kính,
    Comment này hơi vô duyên, nhưng bác đọc và cho ý kiến, cũng có một chút liên quan đến Tiên Lãng: quân đội cũng có tham gia cưỡng chế và có tới hai chiến sĩ bị "tên Văn Vương" bắn bị thương!
    TTXVN này 27-03-2012, ông TBT đã nói với quân đội:"chính trị cao nhất là bảo vệ cho được toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chủ quyền thống nhất quốc gia, bảo vệ cho được thành quả cách mạng, bảo vệ Đảng, bảo vệ nhân dân"
    Báo Tuổi Trẻ ngày 14-12-2012, ông CT nước đã viết về lực lượng vũ trang: "tuyệt đối trung thành với nước, với dân, với Đảng"
    Nay thì Dự thảo HP2013 và hàng loạt tướng lại viết như trong Dự thảo HP2013?
    Hiển nhiên là: Đảng lãnh đạo nhà nước, lãnh đạo thì tất cả, không riêng gì quân đội,phải trung thành với Đảng. Đó là hệ luận tất yếu của Điều 4.
    Tôi không có ý kiến về những điều đó,nhưng tại sao hai vị lại đột nhiên thay đổi "thứ tự trung thành" như vậy?
    Điềm gì chăng?

    Trả lờiXóa
  5. Bài tổng kết trên wiki không biết do ai đóng góp mà khá hay, nhất là phần đầu mô tả tóm tắt câu chuyện. Nhưng phần sau, nói về phản ứng của các quan chức, giới luật sư và dư luận... thì còn sơ lược và thiếu sót lắm. Dù sao cũng rất cám ơn vị nào đó đã đưa sự kiện Tiên Lãng lên wiki, một sự kiện chắc chắn sau này sẽ đi vào sử sách nước nhà.

    Trả lờiXóa
  6. Bác Ha Le ơi sự kiện sẽ đi vào sứ sách nước nhà như một vết nhơ không bao giờ rửa được.Một sự kiện sau tám mươi năm đời ta có đáng và một sự kiện tám mươi năm thuộc Pháp(Nọc nạn)giống nhau như hai giọt nước nhưng sự tốt đẹp thì ngày nay"vạn lần"thua kém ngày xưa

    Trả lờiXóa