Thứ Năm, 31 tháng 5, 2012

TỊNH ĐẾ LIÊN - ĐÓA SEN QUÝ HIẾM TRÊN TRẦN GIAN

Đóa sen quý hiếm Tịnh Đế Liên

Tịnh Đế Liên là đóa hai hoa sen nở trên cùng một cuống, được xem là loài sen đứng đầu về sự thanh tao thuần khiết, quý hiếm, biểu thị điềm lành và xưa kia dành tiến vua nên mới có tên "Tịnh Đế". 

Sen Tịnh đế có nhiều cách giải thích về tên gọi, nhưng căn bản là 2 hoa sen nở trên cùng một cuống, và vì ít ai gặp nên được coi như một điềm lành, chỉ sự thịnh vượng sung túc may mắn. Bức ảnh hoa sen Tịnh Đế Liên này do kiến trúc sư Đoàn Đức Thành chụp tại Bắc Ninh năm 2011.
Sen Tinh Đế ngày xưa ở Đồng Tháp Mười rất nhiều, đi vào câu ca dao: "Bao giờ cho được thành đôi - như san Tịnh Đế một chồi hai bông". Ảnh do tác giả Kimchiho chụp tháng 8/2011.
Còn theo truyền thuyết Trung Quốc thì sen Tịnh Đế là hiện thân của tình yêu vì có một đôi nam nữ yêu nhau mà không thành, cùng nhau tự trầm ở hồ sen và sau đó hóa thành sen đôi. (Ảnh là sen Tịnh Đế Liên màu trắng tại Trung Quốc)
Khu vực huyện Thuận Thành và Lương Tài thuộc tỉnh Bắc Ninh được cho là nơi có thể tìm thấy hoa sen Tịnh Đế Liên, tuy nhiên cũng đã có người chụp được sen đôi tại hồ sen Tây Hồ.
Sen Tịnh Đế được tìm thấy tại Thuận Thành, Bắc Ninh. Hai hoa sen khá lệch nhau về kích cỡ nhưng vẫn cùng một cuống. Theo chủ đầm thì giống sen này nguồn gốc từ sen Tây Hồ.
Một bông Tịnh Đế khác được tìm thấy cũng ở huyện Thuận Thành do một người chủ đầm sen hái được mang lên chợ Quảng Bá.
Thấy rõ hai bông sen có chung một cuống.
Chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh sen Tịnh Đế là một loài riêng biệt
Chỉ có thể tạm kết luận rằng đây là một hiện tượng dị biến trên hoa sen, vì có thể tìm thấy loại sen này ở nhiều nơi khác nhau và và trên các loài sen ta, sen trăm cánh, sen trắng đều có.
Những khoảng khắc khá thú vị của tự nhiên với sen như chim chóc...
Một chú bọ ngựa giương càng trên đầu búp sen hồng.
Những bông lúa nặng trĩu hạt bao bọc cánh sen hồng - loài hoa với vẻ đẹp thanh tao thuần khiết được chọn là Quốc Hoa của Việt Nam.
Anh Tuấn
Nguồn: VNE 

23 nhận xét :

  1. loài sen đứng đầu về sự thanh tao thuần khiết, quý hiếm, biểu thị điềm lành và xưa kia dành tiến vua nên mới có tên "Tịnh Đế" , quá hay và đẹp. Hy vọng lãnh đạo VN đọc bài này và làm tấm gương cho con cháu noi theo.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Theo tôi TỊNH ĐẾ nghĩa là chung gốc chữ Hán là 并蔕 tịnh là cùng, đế là núm. Không liên quan gì đến vua chúa gì ở đây cả. Có lẽ bác hiểu theo ý tịnh là trong sạch trong Phật đạo.
      Mặt khác từ Liên-連 trong từ trên theo tôi có nghĩa là liền-. Không phải là từ LIÊN-蓮 là sen
      Cho nên tịnh đế liên hoa là hoa liền cuống nói chung chung thôi, hoa sen chỉ là một loại hoa tịnh đế thôi.

      Xóa
    2. Tịnh Đế Liên Hoa là 并蔕连花 hoa liền cuống,ĐẾ không phải là vua và LIÊN cũng không phải là sen

      Xóa
    3. Trong "Cung oán ngâm khúc" bản 1918 tịnh viết là 並蒂

      Xóa
  2. Đặng Hữu Phúclúc 15:16 31 tháng 5, 2012

    Đến bây giờ tôi mới hiểu câu thơ trong "Cung oán ngâm khúc" của Nguyễn Gia Thiều:
    "Ngọn đèn phòng động đêm xưa
    Đài hoa tịnh đế trơ trơ chưa tàn"

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cám ơn bác! Nhờ bác mà hôm nay tôi cũng mới đọc lại và hiểu được hết nghĩa của câu thơ đó!

      Xóa
  3. Thật là tuyệt vời, đây là lần đầu tiên tôi nhìn thấy bông Tịnh đế liên.

    Cảm ơn Ts Nguyễn Xuân Diện, blog của Ts rất phong phú và bổ ích giúp cho tôi có thêm nhiều hiểu biết và lý thú.

    Trả lờiXóa
  4. Tịnh đế nghĩa là 2 hoa sen cùng một cuốn chứ không phải nghĩa là tiến vua đâu!

    Trả lờiXóa
  5. Mình tưởng quốc hoa của mình là bông lúa chứ..Hihi cám ơn bạn đã cho mình thêm thông tin.

    Trả lờiXóa
  6. Lại thêm một sự hiểu biết qua blog của TS Nguyễn Xuân Diện, xin cảm ơn TS rất nhiều

    Trả lờiXóa
  7. http://vanhocchunom.blogspot.com/2012/05/blog-post_18.html
    Cám ơn Bác Đặng Hữu Phúc dẫn CONK:
    "Ngọn đèn phòng động đêm xưa
    Đài hoa tịnh đế trơ trơ chưa tàn
    Nếu có nhã hứng xin vào trạm nối ghi trên, dùng Internet Explorer 9, đọc bản Nôm 1918, đối chiếu QN:(câu 340) Bông hoa tịnh đế trơ trơ chưa tàn...
    Như không đọc được hết chữ Nôm, nhờ TS Diện giúp.

    Trả lờiXóa
  8. Người cao tuổilúc 00:07 1 tháng 6, 2012

    Những bức ảnh đẹp tuyệt vời. Cảm ơn NXD Blog!

    Trả lờiXóa
  9. Đồng ý với nhận xét:
    huongcanh22:07 Ngày 31 tháng 5 năm 2012
    Theo tôi TỊNH ĐẾ nghĩa là chung gốc chữ Hán là 并蔕 tịnh là cùng, đế là núm. Không liên quan gì đến vua chúa gì ở đây cả. Có lẽ bác hiểu theo ý tịnh là trong sạch trong Phật đạo.
    Mặt khác từ Liên-連 trong từ trên theo tôi có nghĩa là liền-. Không phải là từ LIÊN-蓮 là sen
    Cho nên tịnh đế liên hoa là hoa liền cuống nói chung chung thôi, hoa sen chỉ là một loại hoa tịnh đế thôi.


    huongcanh22:12 Ngày 31 tháng 5 năm 2012
    Tịnh Đế Liên Hoa là 并蔕连花 hoa liền cuống,ĐẾ không phải là vua và LIÊN cũng không phải là sen

    Trả lờiXóa
  10. Ở cái thời đại này, mỗi sáng mở mắt ra là cả một biển thông tin cứ thế ập vào mình, đến nỗi không khéo không khôn, không thanh không tịnh cách nào đó thì có thể chết chìm chứ chả chơi.

    Rất vui vì trong hiên trà này tôi vẫn thường được "ké" cùng chủ nhân và các bác mà dịu lòng lại, thanh thản thưởng thức những vẻ đẹp nhẹ nhàng mà sâu lắng của cuộc sống, của thiên nhiên, của văn hóa, của tình người.

    "Ngọn đèn phòng động đêm xưa / Đài hoa tịnh đế trơ trơ chưa tàn...". Hay vô cùng!

    Trả lờiXóa
  11. Xin chép lại sau đây, lời chú thích của Cụ Tôn Thất Lương, trong sách CUNG OÁN NGÂM KHÚC, bản Tân Việt 1950 :
    "Chòm hoa tịnh đế", Tịnh 竝 là đôi, Đế 蒂 là cái đế [cuống] hoa, hai hoa cùng nở trên một đế, như sen một cọng nở hai hoa, hoa cúc, hoa lài một cọng nở hai hoa sinh đôi là điềm lành của sự vợ chồng đôi lứa.
    Hai ngọn đèn thắp cúng khi đầu lễ thành hôn, gọi là hoa-chúc (đuốc hoa) ví như đôi hoa tịnh đế (chòm hoa tịnh đế, một chòm nở hai hoa).
    Thơ nàng Tiểu Thanh 小青 đời Thanh 清 có câu
    願將一滴楊支水 Nguyện tương nhất trích dương chi thủy
    化作人間竝蒂莲 Hóa tác nhân gian tịnh đế liên.
    Tiểu Thanh là tài nữ làm vợ lẽ, bị vợ cả ghen, giam chết khi 18 tuổi.
    Câu thơ làm khi nàng lễ Phật Quan-âm xin hóa kiếp làm sen tịnh đế, ý nói làm một vợ một chồng.

    Trả lờiXóa
  12. Trong đầm gì đẹp bằng sen/Lá xanh bông trắng lại xen nhị vàng.
    Nhị vàng bông trắng lá xanh/Gần bùn ma chẳng hôi tanh mùi bùn . ( ca dao VN ).
    Đấy chính là tinh hoa của dân tộc. Tinh hoa ấy đã nở trên 1000 năm trước và nay vẫn chưa phai . Đó là Chùa Một Cột hay Chùa Diên Hựu, hình đóa sen, ở Hà Nội . Gần một ngàn năm sau ( 1956 ), Chùa Một Cột có chị em ở Saigon . Đó là Thiên Nam đệ Nhất Trụ do đại lão Hòa Thượng Thích Trí Dũng lập ở Thủ Đức . Phải chăng đó là hai bông sen cùng một đế ? Tịnh đế liên kết hợp hai miền của đất nước .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cảm ơn bác CD Saigon! Nghe bác nói mà cảm thấy trong lòng thật ấm áp.

      (Xin hỏi thêm : Người có nickname "Công dân Saigon" có phải là bác không?)

      Xóa
    2. Trả lời Hiền Giang : CD Saigon cũng là Công Dân Saigon . Cám ơn đã hỏi thăm .

      Xóa
  13. Cám ơn TS Diện, hình ảnh hoa sen rất đẹp và thanh cao quá, cho chúng ta một chút thanh thản, thoát vòng tục lụy! Để rồi phải quay trở về đời thường, vì còn bao nỗi bất công, khổ hạnh xảy đến cho dân lành...

    Trả lờiXóa
  14. HNP (Hà Nội Phố)lúc 07:00 1 tháng 6, 2012

    Bông sen chen bông lúa/ Bông lúa đùa bông sen! Hình ảnh đặc trưng nền văn minh lúa nước. CNH HĐH xin đừng làm mất đi vẻ đẹp thuần khiết VIỆT NAM.

    Trả lờiXóa
  15. mỗi người tốt .mỗi việc tốt là mọt bông hoa đẹp .cả dân tộc ta là một rừng hoa đẹp .thân thể có khỏe thì bệnh tật cũng thuyên giảm .Trên Blog của tiến sĩ .nêu nhiều căn bện trầm kha và cũng nhiều người cứu chữa ....>blog của TS không phải là một bản tin mà là cảm nhận của mình được nhiều người đồng cảm và quý mén .song nhiều người tốt lắm họ vẫn kiên trì dóc lòng thực hiện để ước nguyện của cha ông .của các vị tiền bối ngày một tốt hơn có nhiều người dân lao đọng ,nhân sĩ trí thức mọi tầng lớp mọng TS tìm ra nhiều tấm gương tốt
    Trong đầm gì dẹp bằng sen
    lá xanh bông trăng lại xen nhụy vàng
    nhị vàng bông trắn lá xanh
    gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn ....

    Trả lờiXóa