ĐÀO NƯƠNG VẤN HUÝ

Ngày xưa đào nương đi hát thờ ở các cửa đình, thường phải gặp các cụ làng sở tại để hỏi cho bằng được tên huý của Thành hoàng và các vị thờ trong đình để nếu trong lời hát có các chữ đó thì hát chệch đi tỏ ý kính trọng.

Ví dụ tên huý của Thần là Minh thì lời hát có chữ này phải hát thành Miêng. Thành thì Thiềng, Bạch thì Biệc, Hoa thì Huê, Lã thì Lữ, Phong thì Phung, Thanh thì Thinh v.v... Có làng thờ 7 anh em ông tướng thì phải kiêng 7 chữ với tên bố mẹ các tướng nữa là 9 chữ.

Ngoài tên Thành hoàng làng sở tại, đào nương còn phải kiêng vài chữ tên của Tổ nghề nữa (Bạch, Hoa, Thanh).

Nếu đào nương khi hát đến tên Thánh của làng thì đang hát, người cầm chầu sẽ gõ 9 tiếng “chát” vào tang trống để dừng cuộc hát. Bấy giờ cụ Trùm (ông trùm, bà trùm) sẽ phải biện cơi trầu với làng để sám hối thì làng mới cho hát tiếp.

Trong ảnh là một cụ trong Hội đồng lý dịch trao cho bà Trùm một phong thư giấy điều trong có liệt kê đủ các chữ huý mà giáo phường đến hát phải tuân theo để kiêng khi hát.

Bài và Ảnh: Nguyễn Xuân Diện.