BLOGGER HÀNG ĐẦU CỦA VIỆT NAM LÃNH ÁN 5 NĂM TÙ

Blogger hàng đầu của Việt Nam lãnh án 5 năm tù

Asia Sentinel
Người dịch: Trần Văn Minh
24-3-2016 

Anh Ba Sàm bị truy tố tội “xâm phạm lợi ích nhà nước” 

Tòa án nhân dân Hà Nội ngày 23 tháng 3 đã kết án blogger độc lập nổi tiếng Nguyễn Hữu Vinh, được biết với bút danh Anh Ba Sàm, 5 năm tù giam vì tội liên quan đến việc làm của ông.

Theo Bộ luật hình sự Việt Nam, ông bị truy tố tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân”.

Phụ tá của ông Vinh, bà Nguyễn Minh Thúy, người đã từ chối làm chứng chống lại ông Vinh, bị kết án 3 năm tù.

Hai bản án này cho thấy dấu chỉ quan trọng đầu tiên về cách thức giới lãnh đạo mới của Việt Nam sẽ giải quyết các vụ việc về quyền dân sự. Câu trả lời ngắn gọn dường như là: cũng tương tự như người tiền nhiệm của họ.

Bản án đã được định sẵn

Ông Vinh và bà Thúy đã bị giam giữ để điều tra trong 20 tháng, hồi tháng Giêng, tòa án Hà Nội thông báo rằng vụ việc sẽ được đem ra xét xử vào đêm trước Đại hội 12 của Đảng Cộng sản Việt Nam. Không lâu sau đó, một thông báo thứ hai công bố hoãn phiên tòa.

Đại hội Đảng đã bổ nhiệm một giàn lãnh đạo mới sau khi bác bỏ tham vọng của Thủ tướng hai nhiệm kỳ Nguyễn Tấn Dũng muốn thay thế ông Nguyễn Phú Trọng làm quan chức Cộng sản hàng đầu. Bộ Chính trị mới thông báo, vào ngày 28 tháng 1, cho thấy một sự gia tăng đáng chú ý số đảng viên giáo điều kỳ cựu và sĩ quan công an cấp cao.

Sự phê chuẩn Hiệp định Thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương cũng đang chờ thông qua, với Việt Nam trong số 12 quốc gia ký kết. Hiệp ước này gây nhiều gây tranh cãi ở một số nước và những người chống đối ở hải ngoại đã bày tỏ sự nghi ngờ một cách đặc biệt về việc Việt Nam sẽ tuân thủ các cam kết về quyền công dân, hàm chứa trong hiệp định mà những người ủng hộ ca tụng như một “thỏa thuận tự do thương mại dựa trên luật lệ và tiêu chuẩn cao”.

Buổi tiệc tiếp tục

Việt Nam là một nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa độc đảng. Tất cả các cơ cấu, bao gồm tòa án, chịu sự giám sát của Đảng Cộng sản. Các thẩm phán và người đại diện tố tụng được chọn lựa từ người của Đảng. Trong khi ngành tư pháp trên danh nghĩa chịu trách nhiệm trước Quốc hội, về mặt lý thuyết, nó là bộ phận cao nhất của quyền lực chính phủ, nhưng Đảng kiểm soát mọi việc.

Do blog “Anh Ba Sàm” lên mạng vào năm 2007, nổi tiếng về tính làm báo có trách nhiệm trong môi trường mạng đặc trưng với các bình luận sống động nhưng khó hiểu và bất kể, phiên tòa đã được theo dõi chặt chẽ tại Việt Nam.

Anh Ba Sàm chuyên chở cả phần tổng hợp các tường thuật của phương Tây về Việt Nam lẫn bình luận của một số các cộng tác viên nổi bật. Đồng nghiệp của ông Vinh và bà Thúy đã tiếp tục phổ biến trang blog mặc dù họ đang bị giam giữ. Trang blog đã bị những kẻ không rõ lai lịch tấn công ba lần.

Phổ biến với độc giả

Trong 6 tháng cuối năm 2015, khi các rò rỉ về cuộc tranh giành lãnh đạo của Đảng Cộng sản tăng lên, số lượng độc giả xem trang Anh Ba Sam trung bình trên 100.000 lượt mỗi ngày. Số lượt truy cập tăng vọt hơn 556.000 một ngày (*) trước Đại hội Đảng.

Bản cáo trạng chống lại ông Vinh và bà Thúy dựa trên các bài viết không ký tên được cho là đã đăng trên hai blog khác: Dân Quyền và Chép Sử Việt. Bản cáo trạng cho rằng hai người đã âm mưu “bịa đặt và xuyên tạc sự thật về Việt Nam”.

Sự kiện họ bị bắt vào tháng 5 năm 2014 xảy ra trong lúc căng thẳng gia tăng giữa Việt Nam và Trung Quốc sau khi Bắc Kinh di chuyển giàn khoan nước sâu đầu tiên vào vùng Biển Đông đang tranh chấp. Các lời kêu gọi một cuộc biểu tình chống Trung Quốc đã được gióng lên khắp nơi trong giới blogger Việt Nam.

Một số nhà bất đồng chính kiến Việt Nam xem vụ bắt giữ hai blogger là bằng chứng cho thấy chính quyền Việt Nam đã “khuất phục” trước đối tác Trung Quốc, bằng cách bắt giữ blogger “chống Trung Cộng” nổi tiếng.

Tấn công

Blog ABS cũng đã từng là mục tiêu các cuộc tấn công của tin tặc không rõ lai lịch – đầu tiên vào năm 2010 và một lần nữa vào năm 2011. Vào ngày 8 tháng 3 năm 2013, ABS lại bị kẻ tấn công phá hoại, đánh cắp hồ sơ và thay đổi tất cả mật khẩu. Biên tập viên quản trị trang blog ở Mỹ, bà Đinh Ngọc Thu, sau đó trở thành mục tiêu của một cuộc tấn công cá nhân rất thô bỉ, được làm bằng cách xuyên tạc ý nghĩa từ một số bức ảnh mà tin tặc lấy từ hồ sơ máy tính cá nhân của bà.

Cuộc tấn công năm 2013 xảy ra giữa lúc có một cuộc tranh luận sôi nổi trên blog Ba Sàm về cách thức Hiến pháp Việt Nam nên được sửa đổi như thế nào. Mặc dù Quốc hội kêu gọi người dân đóng góp ý kiến, văn bản cuối cùng, được ban hành vào cuối năm 2013, “đã thất bại trong việc đáp lại nguyện vọng của dân chúng về sự thay đổi và cải cách”, theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW).

Các bài bình luận đăng trên Anh Ba Sàm nghiêng nhiều về phía giải thoát các bảo đảm quyền con người được ghi trong Hiến pháp hiện hành, khỏi một loạt các hạn chế bảo mật tàn hại dựa trên an ninh quốc gia. Cũng có sự ủng hộ đáng kể trong việc giảm thiểu độc quyền quyết định chính trị của Đảng Cộng sản và giải thoát tòa án và các phương tiện truyền thông dòng chính khỏi quá nhiều các chỉ đạo chính trị.

Mọi thứ trở lại bình thường vào tháng 6 năm 2013 khi Anh Ba Sàm một lần nữa bắt đầu đăng tải tin tức cập nhật và bình luận hàng ngày tại những địa chỉ web mới, an toàn hơn. Sau đó, vào ngày 5-5-2014, ông Vinh, là người sáng lập và biên tập viên của trang blog – một sĩ quan công an về hưu – đã bị bắt tại nhà riêng và ổ đĩa cứng và các hồ sơ khác của ông đã bị lấy làm chứng cớ. Người phụ tá của ông Vinh, bà Thúy, cũng bị bắt.