Việt Nam cần thay đổi cách tiếp cận trong bảo vệ chủ quyền
Nguyễn Thế Phương
25-06-2014
Việc Trung Quốc quyết định di chuyển dàn
khoan Hải Nam số 9 (Hai nan jiu hao) vào biển Đông, mà cụ thể là tới
tọa độ gần cửa vịnh Bắc Bộ, cho thấy quyết tâm cao độ của Trung Quốc
nhằm hiện thực hóa tham vọng chủ quyền của mình tại biển Đông. Bất chấp
các phản ứng của Việt Nam cũng như bất chấp việc uy tín của mình đang bị
giảm xuống nhanh chóng, hành vi của Bắc Kinh đã chứng minh rằng các
cách tiếp cận “mềm dẻo” hiện tại của Việt Nam trên thực địa đã không
mang lại hiệu quả như mong muốn.
Ngoại giao nước nhỏ và phản ứng của nước lớn
Trước hết, cần phải xác định rằng việc
Việt Nam chỉ đưa lực lượng Cảnh sát biển và Kiểm ngư ra thực địa để đối
phó với hành vi hạ đặt trái phép dàn khoan Hải Dương 981 (HD-981) cho
tới thời điểm hiện tại là hoàn toàn phù hợp. Về mặt luật pháp, hành động
này chứng tỏ Việt Nam là một quốc gia tôn trọng các chuẩn tắc mà thế
giới đã quy định liên quan tới tự do hàng hải. HD-981 di chuyển trong
vùng biển quốc tế, và tiếp cận vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) 200 hải lý
của Việt Nam phù hợp với những gì mà UNCLOS đã quy định về quyền đi qua
không gây hại. Khi HD-981 “dừng lại”, Việt Nam cũng đã phản đối và thể
hiện quyền tài phán của mình bằng cách sử dụng các lực lượng bán quân sự
để tránh đẩy căng thẳng lên cao và châm ngòi cho một xung đột không cần
thiết.
Về mặt ngoại giao, Việt Nam cũng đã tận
dụng tất cả các kênh ngoại giao song phương và đa phương để tuyên
truyền, nói rõ với bạn bè thế giới về lập trường, về chủ quyền của mình
cũng như vạch trần hành vi sai trái của Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo cấp
cao nhất đã phát đi những thông điệp đanh thép về việc bảo vệ cho bằng
được chủ quyền của quốc gia. Thậm chí, biện pháp kiện Trung Quốc ra tòa
cũng đã được Thủ tướng nêu ra. Cuộc chiến tuyên truyền bước đầu mang lại
những kết quả tích cực. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn không chịu thay đổi lập
trường của mình, và dàn khoan thứ hai vẫn được kéo vào biển Đông.
