Vụ Đồng Tâm: LẠI LÀ VTV

Nguyễn Anh Tuấn

VỤ ĐỒNG TÂM: LẠI LÀ VTV

Lâu rồi không xem Thời sự VTV nên có người gửi link tôi mới biết hóa ra hôm 25/11 Hà Nội mời cụ Kình lên nghe thông báo của Thanh tra Chính phủ vào buổi trưa thì đến tối Thời sự VTV phát một bản tin chi tiết.

Bản tin khẳng định chính quyền Hà Nội đúng, khi mà (1) chính quyền có đầy đủ bản đồ/văn bản xác nhận toàn bộ diện tích khu đất tranh chấp là đất quốc phòng, (2) các hộ dân canh tác đã nhận tiền đền bù và vui vẻ trả đất, (3) chỉ một thiểu số dân làng Đồng Tâm bị xúi giục làm càn, chứ đa số đều ủng hộ chủ trương của chính quyền thành phố.

Đầu tiên, xét về nghiệp vụ báo chí đây là một bản tin kém cỏi. Trong một sự việc tranh chấp có hai quan điểm bất đồng nhau mà chỉ đưa có một quan điểm thì khác nào bịt mồm một bên để cho bên kia thoải mái nói, sao mà khách quan cho được?

Tiếp nữa, ở cả ba điểm bản tin nêu, đào sâu vào đều thấy nhiều khúc mắc:

Về chuyện bản đồ/văn bản, câu hỏi đầu tiên là vì sao phải hơn 2 năm sau sự kiện Đồng Tâm mới trưng ra? Các bản đồ/văn bản này tạo lập khi nào? Nếu dân làng yêu cầu giám định tuổi mực để xác định thời điểm tạo lập có được không? Thế rồi ngay cả khi bản đồ là thật đi chăng nữa, tức là khu đất tranh chấp từng nằm trong một quy hoạch nào đó của chính quyền vài chục năm trước đi chăng nữa, vẫn chưa đủ cơ sở để nói khu đất đã được giao cho chính quyền. Phải thông qua một quá trình gồm ra quyết định thu hồi, tiến hành bồi thường hỗ trợ, rồi lập biên bản bàn giao, cắm mốc giới. Vậy giải thích sao đây khi mà năm 1980 chính quyền thu hồi Khu đất phía Đông (47ha, không tranh chấp) có quyết định, biên bản, mốc giới đầy đủ, nhưng giờ đến Khu đất phía Tây mà dân gọi là Đồng Sênh (59ha, hiện đang tranh chấp) lại không trưng ra được những văn bản tương tự?

Tới chuyện 14 hộ dân nhận tiền, trả đất. Nhận tiền, mà đến cả tỷ bạc, dĩ nhiên phải hoan hỉ thôi. Nhưng thật kỳ lạ, nếu đây đúng là đất quốc phòng như chính quyền Hà Nội khăng khăng bấy lâu, các hộ dân lấn chiếm lẽ ra phải bị phạt chứ sao còn được bồi thường? Tương tự, vì sao trước đó chính quyền Hà Nội lại thông qua phương án bố trí tái định cư cho các hộ này dù lâu nay nhất mực cho rằng đây là đất quốc phòng bị lấn chiếm, để rồi khi mọi chuyện ầm ĩ lên thì mới hủy bỏ? Hóa ra cứ lấn chiếm đất quốc phòng thì sau sẽ được bồi thường hỗ trợ, may mắn thì còn được bố trí tái định cư hay sao? Hà Nội đang muốn tạo tiền lệ gì cho cả nước?

Cuối cùng, dân làng đứng về phía cụ Kình là thiểu số hay đa số, cứ nhớ lại những gì đã xảy ra trong cuộc cưỡng chế năm 2017 cũng như những buổi kỷ niệm sự kiện Đồng Tâm hai năm vừa qua là rõ. Còn nếu chưa rõ thì cứ thử lấy ý kiến dân làng công khai xem sao?

Đứng ngoài quan sát cũng đã thấy quá nhiều vấn đề như trên, huống gì người trong cuộc như cụ Kình và các luật sư của dân làng, chắc chắn còn có thể bóc tách ra nhiều nữa. VTV có dám cho họ lên sóng trình bày quan điểm không? Hay cứ giữ mãi thân phận cái loa của chính quyền như lâu nay?